بحثهای زیادی درباره اینکه چقدر از ژنوم نقشی کلیدی در بدنمان دارد، بین زیستشناسان شکل گرفته است. برخی باور دارند از آنجایی که بیشتر DNA انسان فعال است، باید کار مهمی در بدن انجام دهد؛ در حالی که دیگران میگویند حتی نوعی از دیانای که بهطور تصادفی شکل گرفته است نیز میتواند بسیار فعال باشد. تحقیقات جدید نشان دادهاند که دیانای گیاهی که بهطور تصادفی در سلولهای انسانی قرار داده شده، تقریبا به اندازه دیانای انسانی فعال است. بنابراین، بیشتر فعالیتهای ژنوم ما ممکن است بیهوده باشد. وظیفه دیانای ذخیره دستورالعملهایی برای ساخت پروتئینها است.
اگرچه تصور میشد تمام بخشهای DNA دستورالعملهایی را برای انجام این کار ذخیره میکنند، تحقیقات جدید نشان دادند تنها ۱.۲ درصد از ژنوم انسان پروتئینها را کدگذاری میکند و باقی آن ممکن است کار خاصی انجام ندهد. از دهه ۱۹۶۰، بسیاری از زیستشناسان معتقد بودهاند که بیشتر دیانای بیرمز یا غیرکدکننده در بدن انسان اهمیتی ندارد. البته ممکن است کشفیات جدیدی در این زمینه بهدست آید اما آنها باور دارند که اصل موضوع تغییر نخواهد کرد. برخی دیگر از زیستشناسان بر این سوال تمرکز کردهاند که آیا دیانای انسان حتی اگر پروتئینها را کدگذاری نکند، ممکن است فعالیتهایی داشته باشد؟
نتیجه پروژه ENCODE در سال ۲۰۱۲ نشان داد که بیش از ۸۰ درصد ژنوم انسان از این نظر فعال است و میتواند نقش مهمی در بدن ایفا کند. با این حال، در سال ۲۰۱۳، شان ادی از دانشگاه هاروارد پروژه ژنوم تصادفی را پیشنهاد کرد که میزان فعالیت دیانای تصادفی را مورد بررسی قرار میداد. او باور داشت که باید مبنایی برای ارزیایی فعالیتهای DNA داشته باشیم. تیم دانشمندان به نتیجه رسیدند هنگامی که سلولهای انسانی حاوی دیانای گیاهی باشند، فعالیتهای مشابهی به آنچه که در دیانای انسانی مشاهده میشوند، خواهند داشت. این اتفاق نشان داد که دیانای گیاهی که بهطور تصادفی در سلول قرار داده شده، تقریبا همان فعالیتهای DNA انسان را دارد.
بنابراین، بسیاری از فعالیتهای مشاهدهشده در طول پروژه ENCODE احتمالا نویز یا به عبارت بهتر، بیهوده هستند. تحقیقات انجام شده همچنین نشان داد که اندازهگیری فعالیت دیانای نمیتواند بهطور قطعی نشان دهد آیا آن کار خاصی در بدن انجام میدهد یا خیر. از سوی دیگر، این نویز ممکن است در تکامل و انتخاب طبیعی مزایایی داشته باشد. همچنین بیشتر ژنوم انسان شاید بیارزش باشد و اصطلاح دیانای تاریک که به عنوان یک مفهوم جدید معرفی شده، قابل قبول نیست. در نهایت، محققان در تلاش هستند تا با استفاده از یادگیری ماشین، تفاوت بین فعالیتهای کلیدی و بیهوده ژنوم را شناسایی کنند.
