یک زن در جمهوری چک در حالی که در حال قدم زدن بود به‌طور ناگهانی به گنجینه‌ای تاریخی برخورد کرد. او بیش از ۲,۱۵۰ سکه نقره‌ای متعلق به سده‌های آغازین میانه را کشف کرد. این سکه‌ها که نزدیک به ۹۰۰ سال پیش درون یک ظرف سفالی جای داده شده بودند، به نظر می‌رسد در دوره‌ای از آشفتگی سیاسی برای محافظت و نگهداری به این شکل پنهان شده‌اند و از زمان اولین ربع قرن ۱۲ میلادی در همان مکان باقی مانده‌اند.
کارشناسان موزه جمهوری چک اکنون مأموریت بررسی، ثبت و مرمت این سکه‌ها را برعهده گرفته‌اند. این مجموعه شامل دِناری‌هاست که از ارزشمندترین گونه‌های سکه در آن دوره به شمار می‌آمدند. ظرف سفالی که محل نگهداری این گنج بوده تقریباً به‌طور کامل از بین رفته، اما سکه‌ها همچنان به شکل مجموعه‌ای غنی باقی مانده‌اند. اکنون گروهی از متخصصان مؤسسه باستان‌شناسی فرهنگستان علوم جمهوری چک در پراگ به همراه کارشناسان موزه نقره جمهوری چک در شهر کوتنا هورا، فرایند پردازش و بازسازی این سکه‌ها را آغاز کرده‌اند.
فیلیپ ولیمسکی، باستان‌شناس مؤسسه، این کشف را یکی از بزرگ‌ترین یافته‌های دهه اخیر توصیف کرده و آن را به بردن جایزه بزرگ بخت‌آزمایی تشبیه کرده است، البته با این تفاوت که در این ماجرا مالک واقعی سکه‌ها بازنده اصلی بوده است. او اظهار کرده که این ذخیره احتمالاً در نخستین دهه‌های قرن ۱۲ میلادی و همزمان با ناآرامی‌های شدید داخلی در کشور به خاک سپرده شده، زمانی که خاندان پریمیسل برای دستیابی به مقام شاهزاده‌نشین پراگ در حال نزاع‌های پی‌درپی بودند.
گذاشتن سکه‌ها درون ظرف سفالی، با هدف نگهداری امن و دور از دسترس انجام شده بود و می‌توان گفت ظرف مأموریت خود را به‌خوبی انجام داده است، هرچند مالک هیچ‌گاه فرصت بازگشت و برداشت آن را پیدا نکرد و این گنجینه نزدیک به ۹ قرن در دل خاک مدفون باقی ماند. بر اساس ارزیابی‌های اولیه، ارزش چنین مجموعه‌ای برای یک فرد عادی در قرن‌های ۱۱ و ۱۲ میلادی قابل تصور نبوده است. ولیمسکی در ادامه تأکید کرده که این میزان سکه برای یک شهروند عادی نه تنها دست‌نیافتنی بلکه به‌هیچ‌وجه قابل تصور هم نبوده و می‌توان آن را با برنده شدن جایزه‌ای معادل میلیون‌ها دلار مقایسه کرد.
منطقه کوتنا هورا در آن زمان صحنه نبردهای مکرر میان مدعیان تاج و تخت شاهزاده‌نشین پراگ بوده و ارتش‌های مختلف بارها از این منطقه عبور کرده‌اند. کارشناسان بر این باورند که کشف چنین مجموعه‌ای در این مکان می‌تواند نشانه آن باشد که این سکه‌ها احتمالاً برای پرداخت دستمزد سربازان ذخیره شده بودند یا شاید بخشی از غنائم جنگی به شمار می‌آمدند.
بررسی‌های مقدماتی حاکی از آن است که این سکه‌ها در کارگاه‌های مختلف در منطقه کوتنا هورا ضرب شده‌اند و به احتمال زیاد در دوره حکومت سه تن از فرمانروایان خاندان پریمیسل یعنی پادشاه وراتیسلاو دوم و شاهزادگان برتیسلاو دوم و بوریووی دوم (در فاصله سال‌های ۱۰۸۵ تا ۱۱۰۷ میلادی) تولید شده‌اند. لنکا مازاکووا، مدیر موزه نقره جمهوری چک در کوتنا هورا، می‌گوید که این سکه‌ها عمدتاً در ضرابخانه پراگ و از نقره وارداتی به سرزمین بوهمیا ساخته شده‌اند. ترکیب این سکه‌ها از آلیاژ نقره به همراه مقادیری مس، سرب و عناصر فلزی دیگر تشکیل شده است.
کارشناسان امیدوارند با انجام آنالیزهای طیفی و تصویربرداری اشعه ایکس بتوانند ترکیب دقیق این سکه‌ها را مشخص کرده و در نتیجه به منشأ فلز نقره پی ببرند. با آنکه ممکن است هرگز به قصد و نیت واقعی مالک اصلی این سکه‌ها پی نبریم، متخصصان همچنان قصد دارند بیشترین داده‌های ممکن را از این گنجینه استخراج کنند.
به گفته مازاکووا، کارکنان موزه تمامی قطعات را ثبت و سپس با استفاده از فناوری‌های نوین مورد بررسی قرار خواهند داد. برنامه‌ریزی شده است که این مجموعه در سال ۲۰۲۵ به نمایش عمومی گذاشته شود تا تاریخ قرن ۱۲ جمهوری چک بیش از پیش آشکار گردد.
