محققان به نشانه‌هایی از وجود یک سیاره گازی در مدار ستاره آلفا قنطورس A رسیده‌اند که ممکن است در منطقه قابل‌سکونت این ستاره قرار داشته باشد.
به گزارش تکراتو و به نقل از gizmodo، سامانه ستاره‌ای آلفا قنطورس که فقط چهار سال نوری با زمین فاصله دارد، سال‌هاست که مورد توجه دانشمندان برای کشف سیاره‌های فراخورشیدی قرار دارد.
این سامانه شامل دو ستاره شبیه به خورشید به نام‌های آلفا قنطورس A و B و یک کوتوله قرمز کم‌نور به نام پروکسیما قنطورس است. تا پیش از این، سه سیاره در مدار پروکسیما کشف شده بودند، اما پیدا کردن سیاره‌هایی در اطراف دو ستاره دیگر بسیار دشوار بوده است.
حالا داده‌های جدید از تلسکوپ فضایی جیمز وب نشان می‌دهد که یک سیاره گازی احتمالاً در حال چرخش به دور ستاره آلفا قنطورس A است و جالب اینکه این سیاره ممکن است در منطقه‌ای قرار داشته باشد که امکان وجود آب مایع روی سطح سیارات وجود دارد.
این سیاره‌ی نامحتمل در دو مطالعه که به‌تازگی در پایگاه پیش‌چاپ arXiv منتشر شده و قرار است در نشریه Astrophysical Journal Letters چاپ شوند، توصیف شده است.
اگر وجود این سیاره تأیید شود، چندین رکورد را خواهد شکست. این سیاره نه‌تنها نخستین سیاره‌ای است که به‌طور مستقیم در مدار یک ستاره هم‌سن و هم‌دمای خورشید شناسایی شده، بلکه نزدیک‌ترین سیاره‌ای به زمین نیز هست که در منطقه قابل‌سکونت یک ستاره شبیه خورشید قرار دارد.
همچنین این سیاره، نزدیک‌ترین سیاره به ستاره میزبان است که تاکنون مستقیماً تصویربرداری شده است؛ فاصله آن از ستاره‌اش حدود دو واحد نجومی (دو برابر فاصله زمین تا خورشید) تخمین زده می‌شود.
چارلز بایچمن، یکی از نویسندگان اصلی مقاله‌ها و مدیر اجرایی مؤسسه علوم سیارات فراخورشیدی ناسا، در بیانیه‌ای گفت: چون این سامانه این‌قدر به ما نزدیک است، هر سیاره‌ای که در آن پیدا شود می‌تواند بهترین فرصت برای بررسی سامانه‌های سیاره‌ای غیر از منظومه شمسی باشد.
او اضافه کرد: حتی با قدرتمندترین تلسکوپ فضایی دنیا هم این مشاهدات بسیار دشوار است، چون ستاره‌های این سامانه بسیار پرنور، نزدیک و متحرک هستند. هرچه سیاره به ستاره‌اش نزدیک‌تر باشد، شناسایی آن سخت‌تر می‌شود.
مشاهدات از ماه اوت ۲۰۲۴ آغاز شد و با استفاده از ابزاری در تلسکوپ جیمز وب به نام ماسک کرونوگراف، نور خیره‌کننده دو ستاره آلفا قنطورس A و B مسدود شد تا بتوان سیارات احتمالی اطراف آن‌ها را بهتر دید. در نتیجه این روش، نشانه‌هایی از وجود این سیاره گازی شناسایی شد.
اگر واقعاً این سیاره وجود داشته باشد و در منطقه قابل‌سکونت آلفا قنطورس A قرار گرفته باشد، میزان روشنایی آن در طیف فروسرخ میانه نشان می‌دهد که جرمی مشابه سیاره زحل دارد. متأسفانه به همین دلیل، احتمال وجود حیات (حداقل به شکلی که ما می‌شناسیم) در آن بسیار پایین است.
در واقع، پژوهشگران می‌گویند احتمال وجود آب مایع در این سامانه کم است، زیرا مدار بیضوی این سیاره گازی بیشتر بخش‌های منطقه قابل‌سکونت ستاره را پوشش می‌دهد و این باعث می‌شود سیارات سنگی کوچک‌تر نتوانند در آن دوام بیاورند.
این موضوع ناامیدکننده است، چون تمرکز اصلی جست‌وجو برای حیات فرازمینی روی سیارات سنگی در منطقه قابل‌سکونت است.
با این حال، این سیاره احتمالی از نظر دما و سن، بیشترین شباهت را به سیاره‌های غول‌پیکر منظومه شمسی دارد و همچنین نزدیک‌ترین سیاره شناخته‌شده به زمین است. سانگی آنیکت سانگی، دانشجوی دکتری در مؤسسه فناوری کالیفرنیا و یکی از نویسندگان اصلی این تحقیقات، این موضوع را توضیح داد.
او همچنین گفت: وجود چنین سیاره‌ای در سامانه‌ای با دو ستاره که فاصله نزدیکی دارند، درک ما از شکل‌گیری، بقا و تکامل سیارات در محیط‌های آشفته را به چالش می‌کشد.
هنوز باید منتظر بمانیم و ببینیم مشاهدات آینده چه اطلاعاتی درباره این سیاره احتمالی به دست خواهند داد. برخی، به‌ویژه طرفداران فیلم آواتار جیمز کامرون، احتمالاً مشتاق خواهند بود بدانند که آیا این سیاره ماه‌هایی دارد یا نه؛ درست مثل دنیایی که در آن موجودات ناوی در آن فیلم زندگی می‌کنند.
