پژوهش جدیدی نشان می‌دهد که حضور بتمن، یا دست‌کم فردی که لباس او را بر تن دارد، احتمال رفتارهای نوع‌دوستانه را در محیط عمومی افزایش می‌دهد؛ موضوعی که برخلاف ظاهر طنزآمیز آن، بحثی جدی درباره عوامل تقویت‌کننده رفتارهای اجتماعی مطرح می‌کند. روان‌شناسان دانشگاه کاتولیک قلب مقدس (Catholic University of the Sacred Heart) ایتالیا مجموعه‌ای از آزمایش‌ها را در متروی میلان طراحی کردند تا بررسی کنند چه عواملی باعث می‌شود مسافران صندلی خود را به یک فرد باردار واگذار کنند.
نکته کلیدی این آزمایش‌ها حضور گاه‌به‌گاه فردی با لباس بتمن بود تا مشخص شود این ابرقهرمان بر رفتار مسافران اثر می‌گذارد یا نه.
نتایج آزمایش‌ها چشمگیر بود. در ۱۳۸ اجرای میدانی، زمانی که بتمن در واگن حضور داشت، مسافران در ۶۷.۲۱ درصد موارد صندلی خود را به مسافر باردار، که در واقع یکی از اعضای تیم آزمایش بود، واگذار کردند. اما در نبود بتمن، این میزان به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت و تنها ۳۷.۶۶ درصد از مسافران جای خود را واگذار کردند.
برای جلوگیری از لو رفتن آزمایش، فرد باردار و فردی که لباس بتمن پوشیده بود از درهای مختلف وارد قطار می‌شدند، فاصله مشخصی را حفظ می‌کردند و هیچ‌گونه تعامل آشکاری نداشتند.
اما چرا حضور بتمن رفتار مسافران را تغییر داد؟ شواهد نشان می‌دهد دلیل آن نه ترس از قضاوت و نه حضور یک ابرقهرمان بوده است. بر اساس گزارش پژوهشگران، بیشتر افرادی که صندلی خود را واگذار کردند، دلیل این اقدام خود را کمک به فرد باردار و رعایت هنجارهای اجتماعی و ادب عنوان کرده‌اند. نکته جالب اینجاست که هیچ‌کس به‌طور مستقیم نقش بتمن را در تصمیم خود مطرح نکرد؛ حتی حدود ۴۳.۷۵ درصد از شرکت‌کنندگان گفتند که اصلاً حضور او را متوجه نشده‌اند.
پژوهشگران فرضیه دیگری نیز مطرح می‌کنند؛ حضور یک عنصر غیرمنتظره، مانند فردی که لباس بتمن پوشیده، می‌تواند سطح هشیاری افراد را نسبت به محیط افزایش دهد. در نتیجه، مسافری که شاید به‌طور معمول غرق در پادکست یا تلفن همراه باشد، ناگهان توجه بیشتری به اطراف پیدا می‌کند و متوجه نیاز مسافر باردار می‌شود.
با این حال، تیم تحقیقاتی تأکید می‌کند که افزایش آگاهی محیطی تنها توضیح ممکن نیست.
فرانچسکو پاگنینی (Francesco Pagnini)، روان‌شناس دانشگاه UniCatt، توضیح می‌دهد:
این احتمال نیز مطرح است که حضور یک ابرقهرمان به‌طور ناخودآگاه ارزش‌های فرهنگی و هنجارهای کمک جوانمردانه را در ذهن فعال کند؛ موضوعی که با پژوهش‌های پیشین درباره اثر پیش‌زمینه (priming effect) مرتبط با شخصیت‌های ابرقهرمانی همخوانی دارد. به بیان دیگر، بتمن می‌تواند نقش نوعی محرک اجتماعی را ایفا کند.
برای بررسی دقیق‌تر این پدیده، پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند آزمایش‌های مشابهی با شخصیت‌های دیگر انجام شود. آیا همین اثر با حضور یک چهره منفی مانند دارث ویدر (Darth Vader) نیز دیده می‌شود؟ یا اینکه ویژگی‌های اخلاقی شخصیت حضور‌یافته، نقشی کلیدی در تحریک رفتارهای نوع‌دوستانه دارد؟
