سما بابایی | در جشنوارهی سال جاری، فیلم «گوزنهای اتوبان» به نمایش درآمد که در آن تعدادی از بازیگرانِ شناختهشدهی سینمای ایران از جمله الناز شاکردوست، نوید پورفرج و صدف اسپهبدی به ایفای نقش پرداختند؛ اما یکی از بازیگرانِ اصلی این فیلم «پیمان قاسمخانی» است که پیشتر در قالبِ فیلمنامهنویسِ آثار مهمی در سینما و تلویزیون فعالیت کرده است؛ همین بهانهای شد تا نگاهی کوتاه به زندگی حرفهای فیلمنامهنویسانی کنیم که پا به دنیای بازیگری گذاشتهاند.
بهگزارش فیلم نیوز، فیلمنامهنویسی یکی از مهمترین رشتههای هنری در صنعت سینما دانست، در این میان تعدادی از نویسندگانِ سینمایی، تجربهی بازیگری را نیز از سر گذراندند. تعدادی از آنان به یکی- دو کار بسنده کردند و برخی دیگر، هنرپیشگی را نیز در کنار فیلمنامهنویسی ادامه دادند. به نطر میرسد به دلیل تسلط بر ساختار داستان، شخصیتپردازی و دیالوگنویسی که لازمهی کارِ فیلمنامهنویسی است، این افراد معمولا بازیگرانِ موفقی شدند. این کوچ از یک هنر به هنرِ دیگر را میتوان به نوعی تجلی هنر تطبیقی دانست؛ فرصتی که یک هنرمند، میتواند هنرِ دیگری را نیز بیازماید. در این گزارش نگاهی کوتاه به فعالیتِ فیلمنامهنویسان داشتهایم که وارد دنیای بازیگری شدند.
پیمان قاسمخانی برای فیلم «گوزنهای اتوبان» نامزد سیمرغ بلورین شد.
پیمان قاسمخانی | بهنظر میرسد «پیمان قاسم خانی» فیلمنامهنویسی است که بازیگر شده؛ اما جالب است بدانید او این دو حرفه را همزمان با هم پیش بُرده است. او در سالِ 74 در فیلمِ «عاشقانه» به کارگردانی علیرضا داوودنژاد بازی کرد و نقشِ مقابلش «بهاره رهنما» بود که آن زمان شریکِ زندگی یکدیگر بودند. این تجربه البته به مذاقِ قاسمخانی خوش نیامد و فیلمنامهنویسی را جدیتر ادامه داد. او برای فیلمنامهنویسی فیلم دختری با کفشهای کتانی (با کارگردانی رسول صدرعاملی) در سال ۱۳۷۷، جایزهی جشنِ خانهی سینما را بُرد و به عنوان یک فیلمنامهنویس موفق مطرح شد؛ بعدتر با نویسندگی و سرپرستی نویسندگی سریال پاورچین و دیگر آثارِ مهرانِ مدیری به معروفیت بیشتری دست یافت. بعد از چند سال، او دوباره بازیگری را تجربه کرد و خاطرهی خوشی هم از خود به یادگار گذاشت. نمونهاش سنپطرزبورگ یا همین گوزنهای اتوبان که حضوری موثر دارد.
«روزی روزگاری مریخ» یکی از کارهای موفق امیر مهدی ژوله در عرصه بازیگری است.
امیرمهدی ژوله | امیرمهدی ژوله، ابتدا نویسندهی مطبوعات بود و بعد فیلمنامهنویس شد و بعدتر بازیگر. او هم با کارهای «مهران مدیری» به معروفیت رسید و در نگارش تعداد زیادی مجموعهی تلویزیونی و سینمایی سهیم بود که از جملهی آنها میتوان به پاورچین، نقطهچین، کمربندها را ببندیم، شبهای برره، باغ مظفر، زندگی به شرط خنده، مرد هزارچهره، مرد دوهزارچهره، قهوه تلخ، ویلای من، شوخی کردم و در حاشیه اشاره کرد. ژوله، نخستین تجربهی بازیگری خود را در سال ۱۳۹۵ با فیلم سینمایی خوب، بد، جلف به کارگردانی پیمان قاسمخانی رقم زد. پس از آن، حضور او در آثار مختلفی چون دیوار به دیوار، گلشیفته، هزارپا، سونامی، سامورایی در برلین و ملاقات با جادوگر ادامه یافت. او حالا همانقدری فیلمنامه نویس است که بازیگر.
مهرای قاسمخانی در فیلم «ناگهان درخت» نقش کوتاهی را بازی کرده است.
مهراب قاسمخانی | مهراب قاسمخانی یکی از نویسندگان مطرح عرصهی طنز در تلویزیون و سینمای ایران است و در خیلی از کارها با برادرش (پیمان) همکار بوده است. برادرِ کوچکتر، فعالیت هنری خود را در سال ۱۳۷۸ با نویسندگی برنامه ببخشید شما به کارگردانی مهران مدیری آغاز کرد که جز کارهای مدیری، ساختمان پزشکان و پژمان از جمله موفقترینِ آنان بود و توانست جایگاه او به عنوان یکی از نویسندگان تأثیرگذار طنز در تلویزیون را تثبیت کند. قاسمخانی پس از سالها فعالیت در حوزهی نویسندگی، به عرصهی بازیگری نیز وارد شد و در فیلمهایی همچون خوب، بد، جلف، جهان با من برقص، جوجه تیغی و ناگهان درخت بازی کرد و در این تجربهی تازه هم موفق شد.
«مرد ناتمام« یکی از کارهای سینمایی حسین پناهی است.
حسین پناهی | زندهنام حسین پناهی هم از دنیای نویسندگی به بازیگری آمد. او فعالیت هنری خود را در سال ۱۳۶۱ با نمایشنامهنویسی آغاز کرد و دو سال بعد از آن در «محلهی بهداشت» به دنیای بازیگری قدم گذاشت. پناهی در طول دوران بازیگریاش، در سریالهای ماندگاری همچون روزگار قریب، همسایهها، یحیی و گلابتون، امام علی، آژانس دوستی، دزدان مادربزرگ، روزی روزگاری، شاخه طوبی، شلیک نهایی و گرگها ایفای نقش کرد.او خیلی زود دارِ فانی را وداع گفت، اما خاطرهی نقشها و نوشتههایش باقی مانده است. «دو مرغابی در مه» یکی از بهترین آثاری است که نسلهای پیشین آن را خیلی خوب به یاد دارند.
پیمان معادی با فیلم «درباره الی» بازیگری را شروع کرد.
پیمان معادی | «پیمان معادی» فعالیت سینمایی خود را در سال ۱۳۷۹ با نگارش فیلمنامهی «آواز قو» آغاز کرد و طی سالهای بعد، با نوشتن فیلمنامههایی همچون عطش، کافه ستاره و کما به عنوان یک فیلمنامهنویس شناخته شد. او در سال ۱۳۸۷، برای اولین بار به عنوان بازیگر در فیلم «درباره الی» به کارگردانی اصغر فرهادی ظاهر شد و بعدتر در آثار متعددی به عنوان بازیگر حضور یافت. معادی البته تنها در سینمای ایران بهعنوانِ بازیگر حضور نیفته است، او در سال ۲۰۱۴ در سریال آن شب (The Night Of) محصول شبکه HBO به کارگردانی استیون زایلیان بازی کرد. او همچنین در فیلمهای هالیوودی نظیر ۶ زیرزمینی به کارگردانی مایکل بی، اردوگاه اشعه ایکس در کنار کریستن استوارت، ۱۳ ساعت (دومین همکاریاش با مایکل بی) و آخرین شوالیهها در کنار مورگان فریمن و کلایو اوون حضور داشته است. او همچنین نقش کوتاهی در سریال وستورلد ایفا کرده است.
مینو فرشچی در فیلم «بانوی اردیبهشت» ایفاگر نقش اصلی فیلم بود.
مینو فرشچی | مینو فرشچی فعالیت خود را در سینمای ایران بهعنوان فیلمنامهنویس آغاز کرد و در نگارش آثار مختلفی در سینما و تلویزیون مشارکت داشت. با نگاهی به کارنامهی هنری او میتوان مشاهده کرد که او تبحر ویژهای در خلقِ درامهای اجتماعی دارد. فرشچی در سال ۱۳۷۶ برای اولین بار بهعنوان بازیگر در فیلم بانوی اردیبهشت به کارگردانی رخشان بنیاعتماد ظاهر شد. حضور او در این فیلم، که داستان زندگی یک زن فیلمساز و چالشهای شخصی و حرفهای او را به تصویر میکشد، تجربهای متفاوت در کارنامه هنریاش بود. او البته بازیگری را ادامه نداد و کارِ بنیاعتماد، تنها کاری بود که در این زمینه انجام داد؛ ر چند با نوشتنِ آثاری مثلِ شوکران و کاغذ بیخط برای همیشه در سینمای ایران ماندگار شد.
محسن تنابنده برای فیلم «فراری» برنده سیمرغ بلورین شد.
محسن تنابنده | محسن تنابنده فعالیت حرفهای خود را در تلویزیون با نویسندگی سریال زندگی به شرط خنده، آغاز کرد و در ادامه، فیلمنامه پیامک از دیار باقی را به نگارش درآورد. او که ابتدا در تئاتر فعال بود، در سال ۱۳۸۲ با فیلم دانههای ریز برف وارد سینما شد و نخستین تجربه بازیگریاش در تلویزیون را در سال ۱۳۸۷ با سریال مأمور بدرقه به دست آورد. تنابنده با فیلم استشهادی برای خدا توانست سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را دریافت کند، درحالیکه همزمان یکی از نامزدهای اصلی دریافت سیمرغ بهترین فیلمنامه نیز بود. دو سال بعد، با بازی در فیلمهای سنگ اول و هفت دقیقه تا پاییز، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را از آن خود کرد. در سال ۱۳۸۹ نیز دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای فیلم ندارها به دست آورد. نقطه عطف کارنامه او، مجموعه پایتخت است که نخستین فصل آن در نوروز ۱۳۹۰ پخش شد. تنابنده علاوه بر بازی در نقش نقی معمولی، نویسندگی و بازیگردانی این سریال را نیز بر عهده داشت. او در کنار بازیگری، همچنان به فیلمنامهنویسی ادامه داد و در سال ۱۳۹۵ برای بازی در فیلم فراری، بار دیگر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را کسب کرد. حضور او در هر دو عرصه نویسندگی و بازیگری، موجب شد تا جایگاه ویژهای در سینمای ایران به دست آورد و به عنوان یکی از چهرههای تأثیرگذار این حوزه شناخته شود.
«آزادی مشروط» یکی از کارهای سینمایی کارنامه بازیگری حسین پاکدل است.
حسین پاکدل | حسین پاکدل، اگرچه چهرهاش در دهههای گذشته بهعنوان مجری شناختهشده بود؛ اما از جمله نویسندگانی است که در سالهای اخیر وارد حوزهی بازیگری شده است. او در دههی 60 یکی از مدیران تلویزیون و مجری برنامههای خاطرهانگیزی همچون جنگ جنگ تا پیروزی و جنگ هفته بود؛ بااینحال، علاقه و تمرکز اصلی او همواره بر هنر نمایش بوده است. او مثلِ خیلیهای دیگر، پس از سالها فعالیت در رسانه ملی، از تلویزیون رفت و فعالیتِ خود را بیشتر در تئاتر متمرکز کرد. او مدتی مدیریت تئاتر شهر را نیز بر عهده داشت؛ اما از سالِ 76 اندکاندک بازیگری نیز کرد که نقطهی اوجِ آن حضور در سریالِ «همسایهها» به کارگردانی محمدحسین لطیفی بود و تواناییهای خود را در این حوزه نیز به اثبات رساند؛ آنقدر که او حالا بیشتر بازیگر است تا نویسنده.