مستند «آواز باد» دومین تجربه کارگردانی سودابه بیضایی است؛ بازیگری که ثابت کرده در زمینه کارگردانی هم توانایی زیادی دارد. بیضایی در این مستند به زندگی طاهر یارویسی، استاد تنبور کرمانشاهی پرداخته که شاگردان بسیاری از تهران و سایر شهرها از او تنبور آموختهاند. یارویسی یکی از مهمترین مراجع موسیقی مقامی تنبور شناخته میشود و زندگی خودش را وقف نوازندگی کرد. بیضایی در این فیلم مستند به جای تمرکز روی زندگی یارویسی، تمرکز اصلی را روی زندگی دختر جوانی به اسم پگاه گذاشته؛ یکی از شاگردان استاد یارویسی که او را مثل پدرش میدانسته و تا لحظه مرگ او را همراهی کرده است.
به گزارش فیلمنیوز، سودابه بیضایی از اواسط دهه هشتاد به عنوان بازیگر در سینما و تلویزیون فعالیت دارد و آثار زیادی از او برجا مانده است. بیضایی تا بهحال دو فیلم مستند ساخته که «آواز باد» دومین تجربه او در این زمینه به حساب میآید. این فیلم از روی چهارشنبه 3 بهمن در سینماهای هنر و تجربه اکران شده است. به این بهانه نگاهی داریم به ابعاد مختلف آن.
مستند «آواز باد» روایتش به گونهای است که مخاطب خیلی زود درگیر فضای کار میشود.
حالوهوای مستند | محور اصلی این مستند، زندگی طاهر یارویسی، استاد تنبور مشهور کرمانشاهی است که سال 1319 در شهر گهواره استان کرمانشاه به دنیا آمده و سال 1398 از دنیا رفته است. این مستند از نقطهنظر دختری به نام پگاه روایت میشود که در سالهای آخر زندگی استاد طاهر، مدام همراهش بوده و با او تمرین تنبور میکرده است. درواقع انتخاب این راوی از یک سو باعث شده بتوانیم درباره وضعیت و شیوه زندگی این استاد اطلاعات بیشتری به دست بیاوریم و از سوی دیگر احساسات مخاطبان را هم درگیر کرده است. بهرحال مستند درباره روزهای بیماری استاد است و تا بعد از درگذشتش ادامه پیدا میکند. از این جهت روایت پگاه باعث شده دیدی همهجانبه به زندگی این استاد داشته باشیم.
سودابه بیضایی با فیلم «آواز باد» نشان داد که آینده خوبی در عرصه فیلمسازی در پیش رو دارد.
نگاه انتقادی | سودابه بیضایی علاوه بر تمرکز روی زندگی استاد طاهر یارویسی، به تنهایی و زندگی یک دختر هنرمند در شهر تهران هم پرداخته و مسائل مختلف را هم به نقد کشیده است. پگاه دختر نقاشی است که زادگاهش یزد است و تعریف میکند از وقتی به تهران آمده توانایی بروز احساساتش را ندارد. او میگوید که فقط وقتی به شهر گهواره میرود و کنار استاد تمرین تنبور میکند به نظرش میاید که به تمامی زندگی کرده است. تعریف میکند که همیشه دلش میخواسته تنبور یاد بگیرد و نام استاد را از یکی از دوستانش شنیده است. اولین باری که به شهرستان گهواره رفته و قدم به خانه استاد گذاشته، عشقی احساس کرده که بعد از آن تا همیشه دنبالش بوده است. بعد از آن هم دیگر در هیچکجا و کنار هیچ کسی این حس را تجربه نکرده. او میگوید تنها کسی که معاشرتش حس خوبی به او میدهد استاد است. بعد تعریف میکند فقط در خانه اوست که میتواند ساز بزند و احساس بدی نداشته باشد چون در تهران برای ساز زدن راحت نیست. او در گوشهوکنار این فیلم به گرانی و آلودگی هوا و محدودیتها هم اشاره کرده است.
جذابیتهای بصری فیلم «آواز باد» از شاخصهای قابل توجه این مستند است.
جذابیت بصری | یکی از عوامل جذابیت این مستند، استفاده از پتانسیل فضاست. بیضایی در جایگاه کارگردان فیلم برای جذابتر کردن مستندش به شهرهای مختلف سفر کرده و از جذابیتهای بصری آنجا استفاده کرده است. تهران، یزد، کرمانشاه، گهواره و هنگام در این فیلم حضور دارند. علاوه بر خانه استاد، میبینیم که پگاه او را بالای کوه میبرد و سر مزار خانوادگیشان همراه او قدم میزند. از سوی دیگر نماهای جذابی از ساحل جزیره هنگام را میبینیم. همه این موارد باعث شده با اثری خوشرنگ و آمیخته با مناظر جذاب روبهرو باشیم.
فیلم مستند «آواز باد» به کارگردانی سودابه بیضایی و تهیهکنندگی سودابه بیضایی و امیر سیدزاده در گروه هنر و تجربه اکران شده است.