ناصر تقوایی کارگردان و فیلمساز آوانگارد، آزادهخواه و تحسینشده سینمای ایران امروز در مورخ ۲۲ مهر ماه ۱۴۰۴ در سن ۸۴ سالگی چشم خود را بر جهان بست. خبر فوت او توسط همسرش مرضیه وفامهر در فیسبوک اعلام شد:
ناصر تقوایی، هنرمندی که دشواری آزاده زیستن را برگزید به رهایی رسید.
عناوین کارنامه هنری ناصر تقوایی خود به تنهایی بیانگر سیر تحول و بینش عمیق هنری او محسوب میشود: «صادق کرده»، «آرامش در حضور دیگران» پیش از خلق سریال ماندگار او یعنی «دایی جان ناپلئون» که از رمان بااهمیت ایرج پزشکزاد با همین عنوان اقتباس شده، بدون شک از مهمترین آثار تلویزیونی میان بسیاری از خانوادههای ایرانی تا همیشه نام برده خواهد شد؛ اثری که با نگاهی نو به مدیوم هنر معاصر ایران خشت بسیاری از ایدههای سریالی را برای دیگر خالقان بنا نهاد.
وجود موانع برای کار او را از پای ننشاند و در سال ۱۳۶۵ با فیلم «ناخدا خورشید» جایزه یوزپلنگ برنز «جشنواره لوکارنو» را از آن خود کرد. این فیلم با الهام از اثر «ارنست همینگوی» در ناحیه جنوب ایران ساخته شده است.
سال ۱۳۸۰ فیلم «کاغذ بیخط»، آخرین اثر سینمایی تقوایی بود که تولیدش پایان گرفت. «چای تلخ» را در خوزستان با فیلمنامه خودش در سال ۱۳۸۲ با روایتی در دل جنگ ایران و عراق به قلم درآورد و متاسفانه هرگز به پایان نرسید، بعدتر دلیل آن مشکلات مالی و نبود حامی مناسب عنوان شد.
در جشنواره فیلم فجر موفق به دریافت جایزه ویژه هیئت داوران شد اما برای دریافت آن در مراسم جای صندلیاش خالی مانده بود و فضای فرهنگ و هنر را همواره به باد نقد میگرفت.
مستند برجسته «باد جن» تقوایی با صدای احمد شاملو در سال ۴۸ خورشیدی با بیان و صدای احمد شاملو در بندر لنگه تولید و در لیست بهترینهای این سبک فیلم قرار گرفت، موضوع این فیلم «آیین زار» در جنوب ایران را تعریف میکند، از داستانهای غلامحسین ساعدی «واهمههای بینام و نشان» را برگزید و با عنوان «آرامش در حضور دیگران» به فیلم تعریفش کرد.
جای خالی او در کنار دیگر هنرمندانی چون داریوش مهرجویی همیشه در دل هنردوست ایرانیها زنده خواهد ماند: با نگاهشان و بینش عمیقی که از هنر خود مانند الماس به ما نمایش میدادند.