[
دانشمندان آمریکایی به تازگی رنگی ناشناخته به نام اولو را کشف کرده‌اند که تنها با فناوری لیزر قابل مشاهده است.
به گزارش تکراتو و به نقل از aljazeera، یک گروه از دانشمندان در ایالات متحده اعلام کرده‌اند موفق به کشف رنگی شده‌اند که انسان بدون کمک فناوری قادر به دیدن آن نیست. این رنگ که اولو نام‌گذاری شده، با استفاده از شلیک پالس‌های لیزری به درون چشم و به کمک دستگاهی با الهام از داستان جادوگر شهر اُز قابل تجربه است.
رنگ جدید اولو
رنگ اولو با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست، اما پنج نفری که آن را دیده‌اند، آن را مشابه طیف آبی-سبز یا teal توصیف کرده‌اند.
جزئیات این کشف چگونه است؟
استادان دانشگاه University of California, Berkeley و University of Washington School of Medicine در تاریخ ۱۸ آوریل در مجله Science Advances مقاله‌ای منتشر کردند که در آن از کشف رنگی فراتر از طیف دید انسان خبر دادند.
آن‌ها تکنیکی به نام Oz را معرفی کردند که می‌تواند چشم انسان را فریب دهد و امکان دیدن رنگ اولو را فراهم کند. نام این روش از داستان جادوگر شهر اُز گرفته شده، جایی که جادوگری با ترفندهایی ساکنان شهر اُز را گمراه می‌کرد.
در داستان، بازدیدکنندگان برای ورود به شهر زمردین باید عینک مخصوصی می‌زدند که باعث می‌شد شهر درخشان‌تر و سبزتر به نظر برسد؛ این هم یکی از ترفندهای جادوگر بود.
چشم انسان چگونه رنگ‌ها را می‌بیند؟
چشم انسان با کمک سه نوع سلول مخروطی در شبکیه رنگ‌ها را درک می‌کند. سلول‌های S نور با طول موج کوتاه‌تر (آبی)، سلول‌های M نور با طول موج متوسط (سبز) و سلول‌های L نور با طول موج بلندتر (قرمز) را دریافت می‌کنند.
به گفته فرانسیس ویندرام، پژوهشگر دانشگاه Imperial College London، سیگنال‌های دریافتی از این سلول‌ها پس از عبور از مسیرهای پیچیده‌ای در شبکیه، از طریق عصب بینایی به قشر بینایی مغز ارسال می‌شوند تا پردازش نهایی انجام شود.
رنگ جدید چطور کشف شد؟
در بینایی عادی، عملکرد سلول‌های M با سلول‌های S و L همپوشانی دارد و نورهایی که سلول‌های M را تحریک می‌کنند، سلول‌های دیگر را هم فعال می‌کنند. بنابراین سلول‌های M به تنهایی تحریک نمی‌شوند.
رن انگ، استاد مهندسی برق و علوم کامپیوتر دانشگاه Berkeley، درباره این ایده که اگر بتوان فقط سلول‌های M را تحریک کرد چه اتفاقی می‌افتد، تحقیق کرد. او با همکاری آستین رودا، استاد اپتومتری و علوم بینایی دانشگاه Berkeley و یکی از طراحان فناوری Oz، آزمایش‌هایی را ترتیب داد.
دستگاه Oz درواقع یک میکروسکوپ ویژه برای مطالعه شبکیه است که با دقت بالا می‌تواند دوزهای بسیار کوچکی از نور لیزر را به سلول‌های خاصی در چشم شلیک کند. این فناوری پیش‌تر برای تحقیقات در زمینه بیماری‌های چشمی مورد استفاده قرار گرفته بود.
کار تحقیقاتی با استفاده از Oz از سال ۲۰۱۸ توسط جیمز کارل فانگ، دانشجوی دکتری مهندسی برق و علوم کامپیوتر در دانشگاه Berkeley آغاز شد. هانا دویل، دانشجوی دکتری دیگر در همین دانشگاه، آزمایش‌هایی را اجرا کرد که طی آن شرکت‌کنندگان توانستند رنگ اولو را ببینند.
آیا اولو واقعا یک رنگ جدید است؟
از نظر علمی، سایه رنگی که اولو نامیده شده همیشه وجود داشته، اما فراتر از محدوده‌ای بوده که چشم انسان می‌تواند ببیند. این یعنی اولو رنگی جدید به معنای فیزیکی یا علمی نیست.
با این حال، به گفته ویندرام، از دیدگاه جامعه‌شناسی زبان، اگر انسان‌ها بتوانند با کمک فناوری رنگ‌هایی را که قبلا تشخیص نمی‌دادند نام‌گذاری کنند، می‌توان آن را نوعی رنگ جدید دانست.
چند نفر موفق به دیدن اولو شده‌اند؟
پنج نفر، شامل چهار مرد و یک زن که همه دارای بینایی رنگی طبیعی بودند، توانستند این رنگ را ببینند. سه نفر از این افراد شامل رودا و انگ نویسندگان مقاله تحقیقاتی هستند و دو نفر دیگر از اعضای آزمایشگاه University of Washington بودند که پیش از انجام آزمایش از هدف اصلی آن اطلاعی نداشتند.
رنگ اولو چه شکلی است؟
کسانی که اولو را دیده‌اند آن را ترکیبی از آبی و سبز توصیف کرده‌اند که مشابه هیچ رنگ دیگری که تاکنون دیده‌اند نبوده است. در گزارش منتشر شده توسط دانشگاه Berkeley، این رنگ به عنوان یک آبی-سبز بسیار اشباع شده توصیف شده است.
رودا درباره این تجربه گفته بود:
این رنگ مثل یک طیف عمیق و فوق‌العاده اشباع شده از teal بود، به طوری که رنگ‌های طبیعی در مقایسه با آن بسیار کمرنگ به نظر می‌رسیدند.
هانا دویل که خود یکی از محققان این پروژه بوده، گفت:
من در ابتدا شرکت‌کننده این تحقیق نبودم، اما بعدتر توانستم رنگ اولو را ببینم و تجربه آن بسیار خیره‌کننده بود. وقتی به آن نگاه می‌کنی، کاملاً می‌فهمی که با طیفی از آبی-سبز طرف هستی.
پژوهشگران اعلام کرده‌اند که نزدیک‌ترین تصویری که می‌تواند رنگ اولو را تداعی کند، تصویری از یک مربع به رنگ teal است. البته این مربع در واقع رنگ اولو را نشان نمی‌دهد، زیرا چشم انسان قادر به دیدن خود این طیف نیست.
رن انگ در گفتگو با روزنامه Guardian گفت:
ما به این زودی‌ها اولو را روی صفحه موبایل‌ها، تلویزیون‌ها یا حتی هدست‌های واقعیت مجازی نخواهیم دید. این رنگ بسیار فراتر از تکنولوژی‌های فعلی است.
آیا این فناوری می‌تواند به افراد دارای کوررنگی کمک کند؟
محققان Berkeley در حال بررسی این موضوع هستند که آیا فناوری Oz می‌تواند به بهبود بینایی رنگ افراد دارای کوررنگی کمک کند یا خیر. فرانسیس ویندرام توضیح داد که موفقیت در این زمینه بستگی به علت کوررنگی افراد دارد. شایع‌ترین نوع کوررنگی، دوترانومالی است که باعث کاهش حساسیت به نور سبز می‌شود.
او اضافه کرد:
در این حالت، در تئوری، یک نسخه کوچک‌شده از این فناوری می‌تواند با تحریک مستقیم سلول‌های مخروطی هنگام دریافت نور صحیح، مشکل را اصلاح کند.
البته ویندرام تأکید کرد که تصاویر منتشرشده از این پژوهش نشان می‌دهند که دستگاه آزمایش روی یک میز بسیار پایدار قرار داشته و کوچک کردن این فناوری نیازمند کار زیادی خواهد بود. او گفت:
از آنجا که برای تحریک درست سلول‌های شبکیه باید لیزر با دقت بسیار بالایی روی آن‌ها تابانده شود، به نظر می‌رسد این روش برای اصلاح دید به صورت عملی چندان قابل اجرا نباشد.
رنگ را چگونه درک می‌کنیم؟
ویندرام توضیح داد که مفهوم رنگ سه بخش اصلی دارد: بخش فیزیکی که مربوط به طول موج‌های نوری است که به چشم می‌رسد، بخش عصبی که به نحوه پردازش این سیگنال‌ها در بدن انسان برمی‌گردد، و بخش اجتماعی یا زبانی که به نحوه نام‌گذاری رنگ‌ها توسط جوامع مربوط می‌شود. او گفت:
در نهایت ممکن است من یک رنگ را قرمز بنامم، فرد دیگری آن را به زبان دیگری مانند rot یا rouge بیان کند و فردی دیگر آن را دقیق‌تر توصیف کند و بگوید شبیه claret یا crimson است.
برای بررسی این موضوع، پاتریک ماینو، پژوهشگر علوم اعصاب و هوش مصنوعی، در سپتامبر ۲۰۲۴ وب‌سایتی تفریحی راه‌اندازی کرد که در آن کاربران می‌توانند با انجام آزمون‌هایی درک رنگی خود را با دیگران مقایسه کنند.
همچنین درک رنگ می‌تواند به عواملی مثل دمای نور محیط نیز بستگی داشته باشد. برای مثال در سال ۲۰۱۵ عکسی از یک لباس در فضای مجازی جنجال زیادی به پا کرد.
برخی لباس را سفید و طلایی می‌دیدند و برخی دیگر آبی و مشکی. ویندرام توضیح داد که این اختلاف به این بستگی داشت که افراد تصور می‌کردند عکس در نور گرم گرفته شده یا نور سرد.
آیا حیوانات هم رنگ را متفاوت از انسان‌ها می‌بینند؟
بله، گونه‌های مختلف حیوانات رنگ‌ها را به شکل متفاوتی درک می‌کنند. برای نمونه، انسان‌ها سه طول موج نور مربوط به رنگ‌های قرمز، آبی و سبز را پردازش می‌کنند، اما میگوی آخوندکی، که موجودی ریزجثه است، می‌تواند ۱۲ کانال رنگی مختلف را تشخیص دهد.
طبق گزارش Australian Academy of Science، این جانور حتی می‌تواند نور فرابنفش و نور قطبی‌شده را هم ببیند، چیزی که برای انسان ممکن نیست.
البته برخلاف انسان که می‌تواند با ترکیب رنگ‌ها طیف‌های جدیدی مانند بنفش (ترکیب قرمز و آبی) را درک کند، چشم میگوی آخوندکی توانایی ترکیب رنگ‌ها را ندارد. از سوی دیگر، سگ‌ها فقط دو نوع سلول مخروطی دارند و عمدتاً تنها می‌توانند سایه‌هایی از رنگ‌های زرد و آبی را ببینند.
منبع ]
