ذرات ریز، مشکلات بزرگ؛ نتایج تحقیقات ۱۷ ساله درباره آلودگی هوا و لخته شدن خون را بخوانید!‌

Author

نویسنده

2024-12-16

آلودگی هوا می‌تواند سبب التهاب شود و خطر لخته شدن خون را تشدید کند. تحقیقات نشان می‌دهد این بیماری (لختگی خون) با مشکلات قلبی عروقی و تنفسی مرتبط است و مطالعات قبلی نیز ارتباطی با ترومبوآمبولی وریدی یا VTE را در نتیجه‌ی این شرایط گزارش کرده‌اند.

ترومبوآمبولی وریدی (venous thromboembolism; VTE) وضعیتی است که در آن لخته خونی درون یک ورید، عمدتا در وریدهای عمیق پاها یا لگن، شکل می‌گیرد. لخته خونی می‌تواند در خون، به‌خصوص در شریان‌های ریوی، جابه‌جا شده و حرکت کند.

سالانه بیش از ۹۰۰هزار آمریکایی VTE را تجربه می‌کنند. سن، جراحی، بی‌تحرکی طولانی، بیماری قلبی، بارداری و ژنتیک نیز می‌توانند این خطر را افزایش دهند.

به گفته نویسندگان این تحقیق، آلودگی هوا تقریباً سلامت همه افراد را در هر شرایطی، تحت تأثیر قرار می‌دهد و به طور قابل توجهی خطر ابتلا به مجموعه‌ای از بیماری‌های جدی و تهدیدکننده زندگی را افزایش می‌دهد.

محققان برای این مطالعه از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸، بیش از ۶ هزار بزرگسال ساکن در نیویورک را مورد مطالعه قرار دادند. از این میان، ۲۴۸ بزرگسال یا ۳.۷ درصد از این جمعیت طی این مدت دچار لخته‌های خونی شدند که نیاز به مراقبت و بستری در بیمارستان داشتند.

این تحقیقات ۱۷ ساله نشان داد شرکت‌کنندگانی که بیشتر در معرض آلودگی هوا قرار داشتند، در مقایسه با افرادی که در معرض سطوح پایین‌تری از آلودگی بودند، احتمال خطرات مرتبط با لخته شدن خون در آنها ۳۹ درصد بیشتر بود.

افرادی که بیشتر در معرض اکسیدهای نیتروژن و دی اکسید نیتروژن (آلاینده‌های ناشی از اگزوز خودروها) بودند، به ترتیب ۱۲۱ تا ۱۷۴ درصد بیشتر در معرض خطر قرار داشتند.

یافته‌های این مطالعه به شواهد انباشته‌ای می‌افزایند که نشان می‌دهد آلودگی هوا به طیف گسترده‌ای از مشکلات سلامتی منجر می‌شود. مردم در این شرایط، ذرات ریز آلودگی هوا را استنشاق می‌کنند که از نیروگاه‌های زغال سنگ سوز، آتش‌سوزی جنگل‌ها و اگزوز وسایل نقلیه موتوری ساطع می‌شود.

وقتی در هوای آلوده تنفس می‌کنید آلاینده‌های هوا می‌توانند از طریق ریه و قلب به جریان خون راه یابند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهند. آلاینده‌های هوا می‌توانند با باریک و سفت کردن رگ‌های خونی به آنها آسیب رسانده و عاملی برای ریسک بروز حملات قلبی باشند.

به ازای هر ۱۰ میکروگرم بر متر مربع از ذرات گرد و غبار و ذرات آلوده، احتمال بروز سکته قلبی ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش می‌یابد. در این حالت سکته قلبی ممکن است از یک ساعت بعد از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده رخ دهد یا حتی حدود دو روز طول بکشد. افرادی که فشار خون دارند نیز نباید در معرض هوای آلوده قرار بگیرند؛ زیرا آلودگی هوا فشار سیستولیک را افزایش داده و در این صورت اگر فرد مستعد باشد ممکن است در معرض سکته قلبی قرار بگیرد. فشار خون بالا نیز از عوامل ایجاد سکته قلبی به شمار می‌آید.

ذرات ریز، مشکلات بزرگ

آلودگی هوا از ذرات بسیار ریز آلاینده و گازهای شیمیایی تشکیل شده که تنفس آن مضر است. کارخانه‌ها و صنایع، سوخت دیزلی، دود ماشین‌ها و آلاینده‌های درون خانه می‌توانند منشاء اصلی آلودگی هوا باشند.

در خصوص ذرات با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون که به عنوان PM۲.۵ شناخته می‌شوند، نگرانی خاص‌تری وجود دارد. این ذرات به قدری کوچک هستند که توسط فیلترهای موجود در بینی و راه هوایی فوقانی که به عنوان دفاع طبیعی بدن در برابر آلاینده های موجود در هوا عمل می‌کنند، به دام نمی‌افتند. این ذرات به اعماق ریه‌ها می‌روند، گیرنده‌ها و اعصابی را که در تنظیم ضربان قلب، تنفس و سایر عملکردهای حیاتی دخیل هستند، تحریک می‌کنند. از همین رو حتی قرار گرفتن کوتاه‌مدت در معرض سطوح بالای آلودگی هوا می‌تواند خطر اختلالات ضربان قلب مانند فیبریلاسیون دهلیزی را افزایش دهد.

فیبریلاسیون دهلیزی (Atrial Fibrillation) که آن را به اختصار با عنوان AF می‌شناسیم، یک نوع آریتمی است که در طی آن حفره‌های فوقانی قلب که دهلیز نامیده می‌شوند، با یک ریتم غیرطبیعی و نامنظم می‌تپند. خطر این ریتم نامنظم، با افزایش احتمال لخته شدن خون و در ادامه سکته مغزی، نارسایی قلبی و سایر عوارض مرتبط است.

منبع خبر

خبر قبل