دانشمندان موفق شده‌اند راهی طبیعی به مغز موش‌ها باز کنند تا تجمع‌های ناشی از آلزایمر در مدت کوتاهی پاک شوند.
به گزارش تکراتو و به نقل از sciencealert، در پژوهشی تازه، گروهی از دانشمندان توانسته‌اند با سه تزریق دارویی، مغز موش‌هایی را که ژن‌های مشابه بیماران آلزایمری داشتند، بازسازی کرده و نشانه‌های اصلی بیماری را به طور چشمگیری معکوس کنند.
تنها چند ساعت پس از نخستین تزریق، میزان پلاک‌های آمیلوئید بتا در مغز موش‌ها حدود ۴۵ درصد کاهش یافت؛ پلاک‌هایی که به عنوان نشانه شاخص آلزایمر شناخته می‌شوند.
این موش‌ها پیش از آزمایش دچار افت شناختی بودند، اما پس از دریافت سه دوز دارو، عملکردشان در آزمون‌های حافظه و یادگیری فضایی با موش‌های سالم برابر شد و این اثر تا شش ماه پایدار ماند.
هرچند این نتایج اولیه در حیوانات تضمینی برای موفقیت در انسان نیست، اما پژوهشگران معتقدند یافته‌هایشان می‌تواند سرآغاز عصری تازه در درمان آلزایمر باشد.
این تحقیق توسط تیمی بین‌المللی به رهبری دانشمندان موسسه مهندسی زیستی کاتالونیا و بیمارستان غرب چین در دانشگاه سیچوان انجام شده است.
این پژوهشگران به جای تلاش برای عبور دارو از سد خونی-مغزی، رویکردی متفاوت در پیش گرفتند و آن را نه مانعی برای عبور، بلکه ساختاری نیازمند ترمیم دانستند.
سد خونی-مغزی وظیفه دارد از ورود سموم و عوامل بیماری‌زا به مغز جلوگیری کند، اما همین سد مانع ورود بسیاری از داروها نیز می‌شود.
در سال‌های گذشته تلاش‌هایی صورت گرفته تا داروهای آلزایمر با نانوذرات یا امواج صوتی از این سد عبور کنند، اما این روش‌ها تنها بر عبور متمرکز بوده‌اند، نه بر بازسازی عملکرد سد. پژوهشگران چینی و اسپانیایی در این مطالعه راهی یافته‌اند تا دفع طبیعی پلاک‌های آمیلوئید بتا از مغز را آسان‌تر کنند.
آنها معتقدند در بیماران آلزایمری، عملکرد سد خونی-مغزی دچار ضعف می‌شود و همین امر باعث انباشته شدن مواد سمی در مغز می‌گردد.
در این تحقیق، نانوذرات نه به عنوان حامل‌های دارو، بلکه به عنوان عاملان فعال تغییر به کار رفتند تا با بازسازی مسیرهای دفع مواد، تعادل طبیعی مغز را بازگردانند.
این نانوذرات مانند مهندسانی میکروسکوپی عمل می‌کنند و هدف نهایی آنها پروتئین LRP1 در سلول‌های دیواره عروق مغز است که در حذف پلاک‌های آمیلوئید نقش کلیدی دارد.
جوزپه باتالیا، زیست‌مهندس موسسه کاتالونیا، توضیح می‌دهد که اثر طولانی‌مدت این درمان از بازسازی رگ‌های مغزی ناشی می‌شود.
او می‌گوید: وقتی ترکیبات سمی مانند آمیلوئید بتا در مغز تجمع می‌کنند، بیماری پیشرفت می‌کند، اما وقتی رگ‌های مغزی دوباره درست عمل کنند، مغز می‌تواند این مواد را دفع کرده و تعادل خود را بازیابد.
نکته جالب آن است که این نانوذرات خود مانند دارو عمل می‌کنند و باعث فعال شدن مکانیزم بازخوردی می‌شوند که مسیر پاکسازی را به حالت طبیعی برمی‌گرداند.
اگرچه درمان‌های کنونی آلزایمر هنوز نتوانسته‌اند روند بیماری را متوقف یا معکوس کنند و داروهایی مانند لکانماب و دونانماب تنها می‌توانند سرعت پیشرفت آن را کاهش دهند، اما این روش جدید امیدی تازه ایجاد کرده است.
جولیا دادلی، رئیس بخش تحقیقات بنیاد آلزایمر در بریتانیا، هشدار می‌دهد که هنوز زود است نتیجه بگیریم این روش در انسان‌ها مؤثر خواهد بود، زیرا مغز موش‌ها با انسان تفاوت زیادی دارد و این تحقیق فقط روی نوع خاصی از زوال عقل در تعداد کمی از موش‌ها انجام شده است.
با این حال، او معتقد است نتایج این پژوهش نشان می‌دهد ترمیم سد خونی-مغزی می‌تواند راهی تازه برای درمان آلزایمر باشد.
او می‌گوید: چنین پژوهش‌هایی، هرچند در مراحل ابتدایی هستند، اما گامی مهم در مسیر یافتن درمان قطعی برای این بیماری محسوب می‌شوند.
