اگر رمانهای نظامی میخوانید یا فیلمهای هوانوردی نظامی میبینید، احتمالاً نام اسکرمبل را شنیدهاید. هنگامی که این اتفاق میافتد، خلبانان و خدمه هواپیما را میبینید که در پایگاه هوایی یا روی عرشه ناو هواپیما در حال دویدن هستند و سپس جت ها، معمولاً جتهای جنگنده، لحظاتی بعد به پرواز در میآیند. این اقدام اغلب با یک نبرد تماشایی هوا به هوا همراه است، با حضور هواپیماهای جنگنده که در جنگهای تن به تن هوایی با دشمنان مقابله میکنند. اگرچه ممکن است به نظر یک رویکرد ساده برای تیک آف همراه با عجله یک ناوگان هواپیمایی باشد، اما اسکرمبل در واقع یک هماهنگی پیچیده بین پایگاههای مختلف، پلتفرمهای شناسایی، پرسنل و تجهیزات است؛ و در حالی که ممکن است فکر کنید که اسکرمبل به ندرت اتفاق میافتد، باید بدانید که بسیار بیشتر از تصور شما اتفاق میافتند.
بیایید ببینیم که اسکرمبل چیست و چگونه این عمل در طول سالها تکامل یافته است. همچنین بررسی خواهیم کرد که چقدر طول میکشد تا هواپیماها پس از شناسایی شدن تهدید دشمن به آسمان بروند.
اسکرمبل در هوانوردی نظامی به چه معناست؟
طبق فرهنگ لغت کمبریج، اسکرمبل به معنای «حرکت سریع» است، و این دقیقاً همان معنایی است که اسکرمبل برای خلبانان دارد – اینکه آنها باید به سرعت از جایی که مستقر هستند بسیج شوند، به داخل هواپیماهای خود بپرند و سپس آنها را به هوا ببرند. بنابراین، هنگامی که یک اسکرمبل درخواست میشود، هواپیمای آماده باش باید در سریعترین زمان ممکن از زمین بلند شود.
اسکرمبل اغلب زمانی درخواست میشود تا جتهای در حالت آمادهباش بتوانند هواپیما یا ناوگان دشمن را که بدون اجازه به مرزهای یک کشور (یا متحدش) نزدیک میشوند، رهگیری کنند. در صورتی که هواپیما یا هواگردی در حال ورود به حریم هوایی دارای محدودیت (مانند آسمان واشنگتن دی سی) باشد، یا اگر پروازی نشان دهد که ربوده شده است، گاهی اوقات در داخل مرزهای یک کشور نیز اسکرمبل نامیده میشود. به عنوان مثال، پرواز ۵۲۲ هیلوس ایرویز بعد از اینکه خلبانان پاسخ ندادند، توسط نیروی هوایی یونان رهگیری شد.
اما چیزی که ممکن است ندانید این است که بمب افکنهای استراتژیک را نیز میتوان در حالت اسکرمبل به پرواز درآورد. این در دوران اوج جنگ سرد صادق بود، زمانی که فرماندهی هوایی استراتژیک ایالات متحده چندین بمب افکن B-۵۲ Stratofortress را که برخی از قدیمیترین هواپیماهای امروزی هستند، در حالت آماده باش روی زمین نگه میداشت.
پرواز اسکرمبل در نبرد فرانسه و نبرد بریتانیا ابداع شد
اصطلاح اسکرمبل اولین بار در طول جنگ جهانی دوم استفاده شد، زمانی که نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا (RAF) و خلبانان ارتش فرانسه در حالت آماده باش برای دفاع از آسمان فرانسه در برابر برخی از هواپیماهای نمادین متحدین بودند. هنگامی که لوفت وافه آلمان شناسایی شد، این خلبانان متفقین به سمت هواپیماهای جنگنده در انتظار خود میدویدند، به پرواز درآمده و با دشمن درگیر میشدند.
پس از سقوط فرانسه در ۲۲ ژوئن ۱۹۴۰، هیتلر توجه خود را به بریتانیا معطوف کرد و بدین ترتیب نبرد بریتانیا آغاز شد. آلمانیها که ابتدا قصد داشتند به برتری هوایی در آسمان این جزایر دست یابند، به اهداف نظامی بریتانیا از جمله فرودگاه ها، بنادر، کارخانهها و تاسیسات راداری حمله کردند.
با این حال، شبکه پیشرفته پدافند هوایی این کشور، سیستم داودینگ، به فرماندهی جنگنده بریتانیا و خلبانان جنگنده آن زمان کافی داد تا هواپیماهای اسپیت فایر و هاریکن خود را – دو تا از برجستهترین هواپیماهایی که در طول نبرد بریتانیا جنگیدند – برای مقابله با تهدید آلمانیها بسیج کنند.
با ناکامی لوفت وافه در دستیابی به برتری هوایی بر بریتانیا، ارتش آلمان استراتژی خود را به بمباران لندن – ملقب به بلیتز – تغییر داد و امیدوار بود اراده مردم بریتانیا را بشکند. با این حال، حتی این استراتژی نیز شکست خورد و باعث شد هیتلر برنامههای تهاجم خود به بریتانیا را لغو کند.
اتفاقی که در حین اسکرمبل میافتد
در حالی که به طور غیررسمی با نام “اسکرمبل” شناخته میشود، اصطلاح مناسب برای این اقدام هشدار واکنش سریع برای ناتو یا هشدار کنترل فضای هوایی برای وزارت دفاع ایالات متحده است. رویههایی که یک اسکرمبل را تشکیل میدهند بین کشورها و حتی نوع نیروها متفاوت است، اما بیایید ببینیم که نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا، یکی از اولین نیروهای هوایی که از این اقدام استفاده میکند، چگونه این کار را انجام میدهد.
نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا از چندین رادار نظامی و غیرنظامی زمینی برای نظارت بر حریم هوایی اطراف بریتانیا استفاده میکند. این سیستم به صورت ۲۴ ساعته، هفت روز هفته و ۳۶۵ روز سال برای ساختن تصویر هوایی شناسایی شده (RAP) کار میکند، که مکان و شماره شناسایی هر هواپیما را در داخل و اطراف جزایر خودی به اپراتورها میگوید.
این تیم در مرکز گزارش کنترل (CRC) در پایگاه هوایی RAF Boulmer واقع در شمال انگلستان واقع شده است و دادهها را با مرکز ملی عملیات هوایی و فضایی (NASOC) در فرماندهی هوایی نیروی هوایی بریتانیا در پایگاه High Wycombe به اشتراک میگذارد. این مقر فرماندهی هوایی است و در حدود ۲۶۰ مایلی جنوب پایگاه هوایی Boulmer واقع شده است.
اگر CRC یک هواپیمای ناشناس ببیند، NASOC را مطلع میکند، و سپس این مرکز تصمیم میگیرد که آیا رهگیری را قابل انجام میداند یا خیر. اگر اینطور باشد، به CRC میگوید که جتها را اسکرمبل کند. سپس CRC فرمان را به پایگاه RAF Lossiemouth در اسکاتلند، در حدود ۱۷۰ مایلی شمال پایگاه RAF Boulmer میفرستد، که جتهای یوروفایتر تایفون، یکی از پیشرفتهترین جتهایی که امروز پرواز میکند، را برای رهگیری ارسال میکند.
خلبانان در پایگاه RAF Coningsby، در حدود ۱۷۰ مایلی جنوب مرکز گزارش کنترل، نیز آماده باش دریافت میکند که در کابین هواپیماهای جنگنده خود در حالت آماده به کار باشند تا در صورت نیاز به پشتیبانی اضافی به پرواز درآیند.
چقدر طول میکشد تا هواپیما به پرواز درآید؟
همانطور که میبینید، اسکرمبل کردن یک جت بسیار بیشتر از دویدن خلبانان به سمت هواپیمایشان است. حدود چهار تا پنج دقیقه طول میکشد تا خلبانهایی که در حالت آمادهباش هستند با لباسهای خلبانی خود وارد جتهای جنگندهشان شوند که کاملاً سوختگیری شدهاند، کابین خلبان را بسته و راه بیفتند، مانور تاکسی را انجام داده و روی باند فرودگاه صف میکشند، و سپس با کمک پس سوزها به سرعت از زمین بلند شوند. اگر خلبانان از قبل در کابین خود نشسته و منتظر باشند، این زمان حدود دو دقیقه کاهش مییابد.
با این حال، قبل از اینکه دستور به اسکرمبل داده شود، ابتدا باید چندین تصمیم گرفته شود. یک مورد در ژوئن ۲۰۲۳ نشان داد که فرماندهی دفاع هوافضای آمریکای شمالی (NORAD)، سازمانی که از فضای هوایی ایالات متحده و کانادا محافظت میکند، حدود یک ساعت و نیم طول کشید تا تصمیم بگیرد که آیا باید شش جت جنگنده F-۱۶ را اسکرمبل کند یا خیر.
ABC News گزارش داد که یک جت خصوصی Cessna Citation حدود ۱۵ دقیقه پس از بلند شدن از تنسی غیرقابل دسترسی بود و NORAD حدود هشت دقیقه پس از آخرین باری که کنترل ترافیک هوایی (ATC) توانست با خلبانان تماس بگیرد از این موضوع مطلع شده است.
با این حال، NORAD پرواز اسکرمبل جتها را متوقف کرد، زیرا جت شخصی مذکور برنامه پرواز خود را دنبال میکرد. با این حال، هنگامی که به مقصد مورد نظرش رسید، به جای فرود به سمت واشنگتن دی سی برگشت؛ بنابراین حوالی ساعت ۱۵ هواپیماهای جنگنده اف ۱۶ از سه پایگاه هوایی مختلف برای رهگیری و بررسی این جت اعزام شدند.
در ساعت ۳:۲۰ بعد از ظهر، دو فروند F-۱۶ از مریلند به این هواپیما رسیدند. در حالی که NORAD حدود یک ساعت و نیم طول کشید تا تصمیم به رهگیری هواپیمای بدون پاسخ بگیرد، جتهای جنگنده فقط ۲۰ دقیقه طول کشید تا این هواپیمای مسافربری سسنا را رهگیری کنند.
بعد از اسکرمبل، خلبانان چه میکنند؟
هنگامی که اسکرمبل در جنگ جهانی دوم معرفی شد، خلبانان جنگنده موظف شدند هواپیمای دشمن را که با قصد بمباران اهداف به سمت فرانسه و انگلیس میآمدند، ساقط کنند. در طول جنگ سرد، نیروهای هشدار زمینی برای انجام حملات تلافی جویانه در صورتی که اتحاد جماهیر شوروی، ایالات متحده را به عنوان نوعی بازدارندگی بمباران کند، در نظر گرفته شده بود.
این روزها، عملیات اسکرمبل کار پلیس هوایی است، که در آن هواپیماهایی را که پاسخگو نیستند مورد بررسی قرار داده و در صورت نیاز آنها را تعقیب، شناسایی و اسکورت میکنند. اگرچه جتهای جنگندهای که این رهگیریها را انجام میدهند مسلح هستند، اما ماموریت آنها حفظ صلح است.
هواپیماهای ناتو اغلب در حال رهگیری و اسکورت هواپیماهای روسی در حال پرواز در حریم هوایی بینالمللی دیده میشوند (کاری که روسها با هواپیماهای ناتو نیز انجام میدهند و یک روش استاندارد است)، مأموریتهای دیگر شامل کمک به خلبانان هواپیماهای شخصی گمشده، کمک به خدمه هوایی دارای مشکلات پزشکی، و دستگیری قاچاقچیان مواد مخدری است که برای جلوگیری از شناسایی راداری در ارتفاع پایین پرواز میکنند.