بسیاری از والدین فکر می‌کنند که آموزش زبان به فرزندشان باید شبیه کلاس‌های خشک و جدی مدرسه باشد. اما این تصور کاملا اشتباه است.
وقتی یادگیری زبان انگلیسی برای یک کودک به یک تکلیف خسته‌کننده تبدیل شود، نه تنها پیشرفتی نمی‌کند، بلکه ممکن است برای همیشه از زبان دل‌زده شود.
در مقابل، داستان‌ها دنیای جادویی و هیجان‌انگیزی دارند که ذهن بچه‌ها را به پرواز درمی‌آورند. کتاب داستان طبقه بندی شده انگلیسی برای کودکان کلید ورود به این مسیر شگفت‌انگیز هستند.
کتاب داستان طبقه بندی شده برای کودکان (Graded Reader) چیست و چرا معجزه می‌کند؟
کتاب داستان طبقه‌بندی‌شده یا Graded Reader، کتابی است که به‌طور ویژه برای زبان‌آموزان نوشته یا ساده‌سازی شده است.
برخلاف کتاب‌های معمولی که برای انگلیسی‌زبان‌ها نوشته می‌شوند، این کتاب‌ها از دایره واژگان و ساختارهای گرامری کنترل‌شده استفاده می‌کنند. یعنی نویسنده در هر سطح، فقط از کلمات و گرامری استفاده می‌کند که کودک در آن مرحله از یادگیری بلد است.
مجموعه‌های آموزشی تخصصی مانند آموزش زبان کودک اصفهان همواره بر اهمیت این ابزارها در فرایند یادگیری تاکید دارند.
-
ساختن اعتماد به نفس، نه ایجاد سرخوردگی
تصور کنید کودک شما یک کتاب داستان انگلیسی معمولی را باز می‌کند و در همان صفحه اول به ده کلمه جدید برمی‌خورد که معنی‌شان را نمی‌داند.
چه اتفاقی می‌افتد؟ به احتمال زیاد احساس ناتوانی و سرخوردگی می‌کند و کتاب را کنار می‌گذارد. این حس منفی می‌تواند تا مدت‌ها روی انگیزه او اثر بگذارد.
حالا شرایطی را تصور کنید که او یک کتاب داستان طبقه‌بندی‌شده را می‌خواند. او بیشتر کلمات را می‌فهمد و می‌تواند خط داستانی را به راحتی دنبال کند.
هر صفحه‌ای که تمام می‌کند، یک موفقیت کوچک است. تمام کردن یک کتاب کامل، یک پیروزی بزرگ است که به او حس توانمندی می‌دهد. این حس مثبت که «من می‌توانم یک کتاب انگلیسی بخوانم!» بهترین انگیزه برای ادامه دادن مسیر است.
-
پیشرفت پله‌پله: ساختارهای گرامری ساده که به تدریج پیچیده می‌شوند
یادگیری زبان شبیه بالا رفتن از یک نردبان است. شما نمی‌توانید از پله اول مستقیم به پله دهم بپرید. کتاب‌های داستان طبقه‌بندی شده دقیقا همین نردبان را برای کودک شما می‌سازند. در سطح‌های ابتدایی (Starter)، جملات بسیار کوتاه و ساده هستند؛ مثلا «The cat is black».
همین‌طور که کودک به سطح‌های بالاتر می‌رود، جملات کمی طولانی‌تر و ساختارهای گرامری کمی پیچیده‌تر می‌شوند. مثلا یاد می‌گیرد از کلمات ربطی مثل «because» یا «then» استفاده کند.
این پیشرفت تدریجی و پله‌پله، به مغز کودک فرصت می‌دهد تا الگوهای زبانی را به طور طبیعی جذب کند، بدون آنکه تحت فشار قرار بگیرد.
-
موضوعات جذاب و متناسب با سن کودک
یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های این کتاب‌ها، تنوع بی‌نظیر آن‌هاست. فرقی نمی‌کند فرزند شما به دایناسورها علاقه دارد، عاشق داستان‌های شاهزاده و پری است یا از ماجراهای کارآگاهی هیجان‌زده می‌شود؛ برای هر سلیقه‌ای یک کتاب داستان طبقه بندی شده انگلیسی برای کودکان وجود دارد.
ناشران بزرگ مجموعه‌هایی در ژانرهای مختلف از جمله ماجراجویی، فانتزی، علمی-تخیلی، داستان‌های کلاسیک و حتی کتاب‌های غیرداستانی (Factfiles) درباره حیوانات، تاریخ یا علم تولید می‌کنند.
وقتی کودک کتابی را می‌خواند که موضوعش را دوست دارد، یادگیری از یک فعالیت آموزشی به یک سرگرمی جذاب تبدیل می‌شود.
معرفی بهترین و معتبرترین مجموعه کتاب‌های داستان طبقه بندی شده
ناشران زیادی در این زمینه فعالیت می‌کنند، اما سه مجموعه به دلیل کیفیت بالا، تنوع گسترده و سیستم آموزشی دقیق خود شهرت جهانی دارند. آشنایی با این مجموعه‌ها به شما در انتخاب بهترین گزینه کمک می‌کند.
-
مجموعه Oxford Bookworms: استاندارد طلایی آموزش زبان
مجموعه «کرم‌های کتاب آکسفورد» یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین سری کتاب‌های طبقه‌بندی‌شده در دنیاست. این مجموعه به دلیل کنترل بسیار دقیق و یکپارچه زبان در تمام سطوحش مشهور است.
- سطوح: دارای 7 سطح از Starter (برای مبتدیان مطلق) تا سطح 6 (پیشرفته) است.
- محتوا: تنوع موضوعی آن فوق‌العاده است. از خلاصه‌سازی استادانه رمان‌های کلاسیک مثل «ماجراهای تام سایر» گرفته تا داستان‌های مدرن، جنایی، و مجموعه‌های غیرداستانی به نام «Factfiles» که به موضوعاتی مثل تاریخ، علم و جغرافیا می‌پردازند.
- ویژگی خاص: این مجموعه برای کسانی که به دنبال یک مسیر یادگیری کاملا ساختار یافته و قابل اعتماد هستند، یک انتخاب بی‌نظیر است.
-
مجموعه Cambridge English Readers: تمرکز بر زبان واقعی و روزمره
انتشارات کمبریج رویکرد متفاوتی دارد. این مجموعه بیشتر بر داستان‌های اورجینال و معاصر تمرکز دارد تا خلاصه‌سازی آثار کلاسیک.
فلسفه آن‌ها این است که زبان‌آموزان، حتی در سطوح پایین، از نظر فکری بزرگسال هستند و به داستان‌هایی نیاز دارند که با دنیای امروز آن‌ها مرتبط باشد.
- سطوح: دارای 6 سطح از Starter تا Advanced است.
- محتوا: داستان‌ها اغلب در مکان‌های بین‌المللی رخ می‌دهند و شخصیت‌های باورپذیر و داستان‌های جذابی دارند که زبان‌آموز را درگیر می‌کنند.
- ویژگی خاص: این مجموعه برای نوجوانان یا کودکانی که داستان‌های مدرن و هیجان‌انگیز را به قصه‌های قدیمی ترجیح می‌دهند، گزینه‌ای عالی است.
-
مجموعه Penguin Readers: داستان‌های کلاسیک و مدرن برای تمام سلیقه‌ها
این مجموعه که اکنون زیرمجموعه انتشارات Pearson است، به خاطر آوردن نویسندگان پرطرفدار و داستان‌های پرفروش معاصر به دنیای زبان‌آموزان شهرت دارد.
- سطوح: دارای 8 سطح از Easystarts تا سطح 7 است.
- محتوا: در این مجموعه می‌توانید نسخه ساده‌شده کتاب‌های نویسندگان مشهوری مثل «رولد دال» یا داستان فیلم‌های محبوب را پیدا کنید. البته آثار کلاسیک هم در آن جایگاه ویژه‌ای دارند.
- ویژگی خاص: کتاب‌های این مجموعه اغلب تمرین‌های متنوعی قبل، حین و بعد از خواندن دارند که به درک مطلب کمک می‌کنند. این مجموعه برای کودکانی که از طریق داستان‌های آشنا (از فیلم‌ها یا کتاب‌های دیگر) انگیزه می‌گیرند، بسیار جذاب است.
چرا کتاب به تنهایی کافی نیست؟
یک کتاب داستان طبقه بندی شده انگلیسی برای کودکان ابزاری بسیار قدرتمند است، اما فقط یک ابزار است. خواندن به تنهایی مهارت‌های درک مطلب (Reading) و دایره لغات را به شدت تقویت می‌کند، اما برای رسیدن به تسلط کامل، کودک شما باید از زبان به صورت فعال استفاده کند. یعنی باید گوش کند، صحبت کند و بنویسد.
خبر خوب این است که همین کتاب‌های داستان می‌توانند نقطه شروعی برای تمرین بقیه مهارت‌ها باشند. چطور؟
- گوش کردن (Listening): تقریبا تمام این کتاب‌ها یک فایل صوتی هم دارند. از فرزندتان بخواهید همزمان که به داستان گوش می‌دهد، متن را از روی کتاب دنبال کند.
- صحبت کردن (Speaking): بعد از خواندن یک فصل، از او سوالات ساده بپرسید: «شخصیت اصلی چه کار کرد؟» یا «فکر می‌کنی بعدش چه اتفاقی بیفتد؟».
- نوشتن (Writing): یک فعالیت ساده و سرگرم‌کننده این است که از او بخواهید شخصیت مورد علاقه‌اش را نقاشی کند و یک جمله ساده زیر آن بنویسد.
چگونه سطح مناسب فرزندمان را تشخیص دهیم؟
انتخاب سطح درست، مهم‌ترین قدم در استفاده از این کتاب‌هاست. کتابی که بیش از حد آسان باشد، کودک را خسته می‌کند و کتابی که خیلی سخت باشد، باعث ناامیدی او می‌شود.
-
قانون «پنج انگشت»: یک تست ساده و کاربردی برای انتخاب کتاب
این یک روش سریع و بسیار عملی است که می‌توانید همراه فرزندتان در کتاب‌فروشی یا کتابخانه انجام دهید.
این قانون به کودک شما قدرت انتخاب می‌دهد و او را در فرآیند یادگیری شریک می‌کند. مراحل آن به این صورت است:
- از فرزندتان بخواهید یک کتاب را که از جلدش خوشش آمده، انتخاب کند و یک صفحه از وسط آن را باز کند.
- از او بخواهید آن صفحه را با صدای بلند یا در دلش بخواند.
- به او بگویید به ازای هر کلمه‌ای که نمی‌شناسد یا در تلفظ آن مشکل دارد، یک انگشتش را بالا بیاورد.
- در پایان صفحه، به تعداد انگشت‌های بالا آمده نگاه کنید:
- 0 یا 1 انگشت: این کتاب احتمالا برای او خیلی آسان است. البته برای مطالعه تفریحی و تقویت روان‌خوانی خوب است.
- 2 یا 3 انگشت: عالی است! این کتاب دقیقا سطح درستی دارد. به اندازه کافی چالش‌برانگیز است که کلمات جدید یاد بگیرد، اما نه آنقدر سخت که خسته شود.
- 4 یا 5 انگشت: این کتاب برای مطالعه مستقل کمی سخت است. بهتر است آن را برای آینده نگه دارید یا اینکه آن را دو نفری و به کمک شما بخواند.
معرفی سطوح استاندارد (Pre-A1 Starters, A1 Movers, A2 Flyers)
ناشران معتبر کتاب‌های خود را بر اساس یک چارچوب اروپایی به نام CEFR سطح‌بندی می‌کنند. برای کودکان، سه سطح اول این چارچوب اهمیت زیادی دارد که معمولا با نام‌های آزمون‌های کمبریج شناخته می‌شوند:
- Pre-A1 Starters: این پایین‌ترین سطح است. کودکی در این سطح می‌تواند به سوالات ساده شخصی (مثل اسم و سن) جواب دهد، اشیاء ساده را نام ببرد و دستورالعمل‌های خیلی کوتاه را بفهمد.
- A1 Movers: در این سطح، کودک می‌تواند در یک مکالمه ساده و واقعی شرکت کند. او داستان‌های کوتاه تصویری را می‌فهمد و می‌تواند جملات ساده‌ای درباره خانواده یا دوستانش بنویسد.
- A2 Flyers: کودک در این سطح می‌تواند کمی روان‌تر صحبت کند و داستان‌های کوتاهی را تعریف کند. او می‌تواند متون طولانی‌تری را بخواند و جملات را با کلماتی مثل «چون» و «بعد» به هم وصل کند.
دانستن این سطوح به شما کمک می‌کند تا هنگام خرید کتاب داستان طبقه بندی شده انگلیسی برای کودکان انتخاب دقیق‌تری داشته باشید.
فراتر از سطح‌بندی: به علایق فرزندتان احترام بگذارید
قانون پنج انگشت و سطوح استاندارد راهنماهای خوبی هستند، اما قانون نهایی را علاقه فرزند شما تعیین می‌کند.
گاهی اوقات اشتیاق یک کودک برای خواندن درباره موضوع مورد علاقه‌اش (مثلا فضا یا فوتبال) آنقدر زیاد است که سختی چند کلمه بیشتر را به جان می‌خرد و تلاش می‌کند تا داستان را بفهمد. انگیزه قوی‌ترین ابزار یادگیری است.
در نهایت، بهترین رویکرد، ایجاد یک محیط شاد و متنوع برای یادگیری است. خواندن یک کتاب داستان طبقه بندی شده انگلیسی برای کودکان را در کنار تماشای یک کارتون کوتاه، گوش دادن به آهنگ‌های انگلیسی کودکانه و بازی‌های زبانی قرار دهید تا فرزندتان زبان را نه به عنوان یک درس، بلکه به عنوان بخشی لذت‌بخش از زندگی‌اش ببیند.
