هنگامی که کشتی تایتانیک در سال ۱۹۱۲ غرق شد، جهان در شوک فرو رفت. محدودیت‌های نوآوری بشر با نابودی چنین کشتی مهندسی شده‌ای به شکل بی‌رحمانه‌ای به نمایش گذاشته شدند. با این حال، یک تئوری توطئه در سال‌های اخیر در اینترنت و ردیت (Redit) رواج پیدا کرده است که یک سوال عجیب را مطرح می‌کند: آیا واقعا تایتانیک غرق شد؟ برای آشنایی بیشتر با این تئوری و یافتن پاسخ آن، ادامه این مقاله از دیجینوی را از دست ندهید.
اگرچه این تئوری احمقانه به نظر می‌رسد، اما صبور باشید. به نظر می‌رسد همه مردم یک حقیقت را قبول دارند؛ آن هم این است که یک کشتی واقعا در تاریخ ۱۵ آوریل ۱۹۱۲ در آب‌های یخی اقیانوس اطلس شمالی غرق شد و تقریبا ۱۵۰۰ مسافر آن جان باختند. این تئوری توطئه به سادگی نشان می‌دهد تایتانیک همان شاهکار مهندسی نبود که شرکت کشتی‌سازی White Star Line وعده آن را داده بود.
این شرکت کشتی‌های خود را برای سفر از ساوت همپتون به نیویورک عوض کرد و کشتی‌ای که به عنوان تایتانیک معرفی شد، در اصل یک کشتی قدیمی به نام المپیک (Olympic) بود. همچنین طق تئوری توطئه اشاره شده، کل این حادثه یک کلاهبرداری بیمه‌ای بوده که به شکست ختم شده است.
جی.پی. مورگان و دوران اوج کشتی‌های بزرگ
شرکت کشتی‌سازی بریتانیایی White Star Line یا همان وایت استار رقبای سرسختی در انگلستان و سراسر جهان داشت. در سطح ملی، این شرکت با کمپانی Cunard Steamship Company رقابت شدیدی داشت که در سال‌های ۱۹۰۶ تا ۱۹۰۷ اولین سفر دریایی خود را با بزرگ‌ترین کشتی‌های مسافربری آن زمان، یعنی لوزیتانا (Lusitania) و موریتانیا (Mauretania) آغاز کرده بود.
وایت استار برای رقابت با لوزیتانا و رقیبش، وارد جنگ کشتی‌های عظیم‌الجثه شد. این شرکت با چنین نبردهایی آشنایی نداشت و لوزیتانا و موریتانیا کمپانی کونارد از نظر سرعت، کشتی‌های به اصطلاح “Big Four” آن را پشت سر گذاشته بودند. با این حال، این بار این شرکت پشتوانه بیشتری در رقابت داشت.
در سال ۱۹۰۲، وایت استار به مالکیت کمپانی بین‌المللی مرکانتیل مارین که توسط سرمایه‌دار مشهور، جی. پی. مورگان (J.P. Morgan) اداره می‌شد، درآمد. با اجازه این شخص، جی. بروس ایسمی (J. Bruce Ismay)، رئیس وایت استار، کار روی کشتی‌هایی را آغاز کرد که بعدها به عنوان کشتی‌های کلاس المپیک شناخته شدند. اگر این کشتی‌ها نمی‌توانستند با سرعت لوزیتانا برابری کنند، از کشتی‌های کونارد در زمینه‌های دیگر پیشی می‌گرفتند و بزرگ‌تر و مجلل‌تر بودند. بدین ترتیب، سه کشتی با نام‌های المپیک، تایتانیک و بریتانیک ساخته شدند.
جی. پی. مورگان (سمت راست تصویر)، سرمایه‌داری مشهور که در بسیاری از تئوری‌های توطئه تایتانیک به او اشاره شده است
المپیک اولین کشتی ساخته شده محسوب می‌شد که نام آن مشابه خط کشتیرانی شرکت وایت استار بود و به عنوان مدل اصلی در نظر گرفته شد. اولین سفر این وسیله به‌طور گسترده مورد استقبال قرار گرفت و چند مورد دیگر از سفرهای پس از آن نیز موفقیت‌های بی‌سابقه‌ای به همراه داشتند. با این حال، این کشتی در پنجمین سفر خود با مشکلی جدی روبرو شد. در تاریخ ۲۰ سپتامبر ۱۹۱۱، المپیک هنگام عبور از کنار یک کشتی نظامی به نام هاوک، چرخشی غیرمنتظره داشت. هردوی آن‌ها غافلگیر شدند و با یکدیگر برخورد کردند. کشتی المپیک موفق شد به سختی به بندر بازگردد، اما به شدت آسیب دیده بود. مدتی بعد محاکمه‌ای شرکت کشتیرانی وایت استار را مسئول این حادثه دانست.
توطئه آغاز می‌شود
آسیب‌دیدگی بدنه کشتی المپیک پس از حادثه هاوک
تمام جزئیات گفته شده در بالا به‌طور کلی به عنوان واقعیت پذیرفته شده‌اند، اما تصادف کشتی المپیک جایی است که مسیر دیدگاه‌ها از یکدیگر جدا می‌شوند. نظریه‌پردازان توطئه ادعا می‌کنند که پس از این سانحه، کشتی المپیک یک فاجعه اقتصادی محسوب می‌شد. باتوجه به نتیجه محاکمه این کشتی، تعمیرات آن تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گرفت، در حالی که در اسکله‌ها بلااستفاده مانده بود و وایت استار هیچ پولی دریافت نمی‌کرد.
بنابراین، این شرکت نام المپیک را برای کشتی دوم ساخته شده‌اش در نظر گرفت و کشتی قدیمی‌تر آسیب‌دیده خود را تایتانیک نامید. کشتی المپیک اصلی (که امروزه به عنوان تایتانیک شناخته می‌شود) در حادثه‌ای غرق شد که شرکت وایت استار توانست از آن غرامتی معادل یک کشتی نو دریافت کند، در حالی که تایتانیک اصلی به کار خود ادامه می‌داد. تنها چیزی که این نقشه را خراب کرد، یک کوه یخ بود.
دیگر نظریه‌پردازان توطئه استدلال بدتری را برای غرق شدن کشتی معروف وایت استار مطرح کرده‌اند. طبق گفته آن‌ها، جی. پی. مورگان پشت این تغییر نقشه بود و علاقه داشت از یک کشتی بی‌کیفیت برای غرق کردن دشمنان خود استفاده کند. البته نظریه‌پردازانی که این طرفدار این تئوری‌ها هستند، به سرنخ‌هایی نیز اشاره کرده‌اند. برای مثال، این افراد مدعی شده‌اند که خدمه تایتانیک پیش از شروع سفر، اجازه بررسی عمومی این کشتی را ندادند، زیرا می‌ترسیدند کارشناسان متوجه شوند که آن شبیه به کشتی المپیک است.
از سوی دیگر، حدس و گمان‌هایی درباره دریچه‌های کشتی وجود دارد. در یک پست محبوب ردیت، تصاویر تایتانیک در حین ساخت و همچنین در زمان اولین سفرش بررسی شده که ظاهرا تصویر دوم به‌طور مشکوکی تغییر کرده است و یک کشتی با ظاهری شبیه به المپیک را نشان می‌دهد. جزئیات فراوان دیگری نیز درباره تایتانیک وجود دارد. برای مثال، ادعاهای جداگانه‌ای به این استدلال اشاره دارند که کشتی المپیک به جای تایتانیک اصلی در کف دریا قرار دارد.
توطئه با واقعیت مطابقت ندارد
تصویری از فرایند ساخت کشتی المپیک و تایتانیک در کنار یکدیگر
محققان تایتانیک، استیو هال (Steve Hall) و بروس بوریج (Bruce Beveridge)، کتابی در این‌باره با عنوان “تایتانیک یا المپیک: کدام کشتی غرق شد؟” منتشر کرده‌اند. آن‌ها همچنین در نوشتن کتاب‌های دیگری در مورد تاریخ تایتانیک از جمله “تایتانیک: کشتی باشکوه” کمک کرده‌اند. این دو کتاب مستقیماً به بحث دریچه کشتی می‌پردازند. به گفته محققان نام‌برده، کشتی المپیک، مانند تایتانیک در ابتدا به همان چیدمان ۱۴ دریچه‌ای در سمت چپ دماغه‌اش مجهز شده بود، اما بعدا دو دریچه اضافی نصب شدند که در مارس ۱۹۱۲ رویت شدند.
مورخی به نام چیرنساید (Chirnside) نیز برای زمان زیادی به بررسی این سوال پرداخته است که دقیقا چرا کشتی المپیک جایگزین تایتانیک شد. در سال ۲۰۰۵، او استدلال بیمه را بررسی کرد که نشان می‌داد کشتی عمدا غرق شده است تا مزایای بیمه بهره‌مند شود. به نقل از ایسمی (Ismay)، تایتانیک ۷,۵۰۰,۰۰۰ دلار هزینه داشته است و به اندازه ۵,۰۰۰,۰۰۰ دلار بیمه شده بود. این گفته توسط فلیپ ای. اس. فرانکلین (Philip A. S. Franklin)، معاون ارشد IMM که تایید کرد بیمه‌نامه ۵ میلیون دلار بوده، تایید شده است.
چیرنساید نوشته است: “اگر توطئه در کار بود، انتظار می‌رفت که بیمه‌نامه تغییر کند تا کل ارزش کشتی را پوشش دهد. در آن شرایط، شرکت وایت استار تنها می‌توانست انتظار داشته باشد که دو سوم ارزش کشتی خود را پس بگیرد.” با بررسی دقیق، هیچ‌یک از ادعاهای مربوط به المپیک و تایتانیک نمی‌تواند با تلاش بزرگی که برای این تغییر لازم بود، برابری کند زیرا این دو کشتی دقیقا یکسان نبودند. مورخ نام‌برده همچنین افزوده است که تایتانیک یک کافه منحصربه‌فرد و یک رستوران آلاکارته بزرگ داشت که بر اساس تجربه قبلی وایت استار با کشتی المپیک، اصلاح شد.
در همین حین، خبرگزاری Associated Press گزارش داده است که بقایای تایتانیک به شماره شناسایی منحصربه‌فرد ساخت کشتی (CIN) کشف شده است. شماره ۴۰۱ مدرکی انکارناپذیر محسوب می‌شود که نشان می‌دهد المپیک جایگزین تایتانیک نشده است. البته این تمام ماجرا نیست. چیرنساید با اشاره به تعدادی از تفاوت‌های کوچک بین این دو کشتی، از جمله صفحات فولادی اضافی که در سال ۱۹۱۱ به زیر موتورهای کشتی المپیک متصل شده بودند، می‌گوید به‌صفحات فولادی اضافی که در سال ۱۹۱۱ به زیر موتورهای کشتی المپیک متصل شده بودندهیچعنوان نمی‌توان یک کشتی یک ساله را با یک مدل جدید عوض کرد.
این صفحات در سال ۱۹۱۱ اضافه شدند و هنوز هم در بررسی‌های بیشتر در دهه‌های ۲۰ و ۳۰ قابل مشاهده هستند. هنگامی که تایتانیک توسط هیئت بازرسی بریتانیا بررسی شد، چنین صفحاتی پیدا نشد. البته این بدان معنا نیست که تایتانیک یا مالک آن، جی. پی. مورگان از هرگونه سوء‌ظن مبرا بودند. این شخص در طول زندگی خود نفوذ قابل توجهی در ایالات متحده داشت و بحران بانکی سال ۱۹۰۷ را تقریبا به تنهایی حل کرد. غرق شدن تایتانیک موجب شد IMM به یک شکست مالی نادر برای مورگان تبدیل گردد و دو سال بعد ورشکست شود.
البته، در آن حادثه شواهد فیزیکی وجود داشت که مورگان در حال تغییر سیستم پولی بود. با این حال، هیچ مدرک مشخصی از توطئه مربوط به تایتانیک وجود ندارد که در برابر شواهد ارائه شده توسط مورخان نشان دهد کشتی غرق شده در اصل همان المپیک است که اکنون در اعماق اقیانوس قرار دارد.
