این مقاله به شکاف عظیم میان بازار مسکن عمومی و دنیای املاک فوق لوکس میپردازد و نشان میدهد که چگونه ارزش این دو بازار در طول تاریخ به طور فزایندهای از هم فاصله گرفته است. در حالی که قیمت یک خانه متوسط در آمریکا طی یک قرن از چند هزار دلار به حدود نیم میلیون دلار رسیده، املاک لوکس در سطحی کاملاً متفاوت و با قیمتهای صدها میلیونی و حتی میلیاردی معامله میشوند.
بازار املاک و مستغلات لوکس به طور سنتی در سطحی جدا از بازار مسکن عمومی فعالیت کرده و پاسخگوی خریدارانی بوده است که توانایی سفارش یا خرید املاک معماری باشکوه و متمایز را دارند. قیمت یک خانه متوسط در آمریکا طی سال ۲۰۰۰ معادل ۲۰۲٬۹۰۰ دلار بود و اکنون حدود ۵۱۲٬۸۰۰ دلار تخمین زده میشود، در حالی که گرانترین املاک اغلب به قیمت صدها میلیون دلار به فروش میرسند. عمارت «بریکرز» (The Breakers) که در سال ۱۸۹۵ با هزینه ۷ میلیون دلار ساخته شد، یکی از گرانترین اقامتگاههای «عصر طلایی» (Gilded Age) آمریکا به شمار میرود و امروزه «کاخ باکینگهام» (Buckingham Palace) با ارزش تخمینی ۴.۹ میلیارد دلار، باارزشترین اقامتگاه خصوصی در جهان است.
بازار املاک و مستغلات به دلیل گسترش شهرنشینی، کمبود زمین و افزایش تقاضا، رشد اقتصادی بلندمدتی را تجربه کرده است. با گذشت زمان، این روند شکاف بین خانههای معمولی و املاک انحصاری را افزایش داده است. در دهه ۱۸۰۰، هزینه یک خانه متوسط در آمریکا بین ۱٬۰۰۰ تا ۵٬۰۰۰ دلار بود، در حالی که خانههای روستایی بین ۲۰۰ تا ۸۰۰ دلار ارزش داشتند. دادههای تاریخی نشان میدهد که تا سال ۱۹۶۳، ارزش یک خانه متوسط در این کشور به ۱۹٬۶۰۰ دلار رسیده بود.
تا سال ۲۰۰۰، میانگین هزینه یک خانه در آمریکا به ۲۰۲٬۹۰۰ دلار، یعنی بیش از ده برابر ارزش قبلی، افزایش یافت و امروزه قیمت متوسط خانه حدود ۵۱۲٬۸۰۰ دلار تخمین زده میشود. این مقادیر میانگین، بخش گرانقیمت بازار را که در آن املاک مسکونی به طور تاریخی بسیار بالاتر از استانداردهای معمول بازار قیمتگذاری شدهاند، شامل نمیشود. املاک و مستغلات لوکس همیشه بسیار فراتر از این میانگینها عمل کرده و به بخش کوچکی از مالکانی که توانایی خرید شاهکارهای معماری را دارند، خدمات ارائه دادهاند. در سال ۱۸۹۵، کورنلیوس وندربیلت دوم، یک تاجر آمریکایی، سفارش ساخت عمارت «بریکرز» در نیوپورت، رود آیلند را با هزینه ۷ میلیون دلار داد. این مبلغ با احتساب ارزش امروزی، معادل حدود ۲۶۳ میلیون دلار است که آن را به یکی از گرانترین اقامتگاههای عصر طلایی تبدیل میکند. در طول قرن بیستم، املاک مسکونی با ارزش ۱۰۰ میلیون دلار در بازار ظاهر شدند که اغلب با خریداران سرشناس مرتبط بودند. امروزه، این بازار شامل خانههای خصوصی با ارزش صدها میلیون دلار است و تعداد محدودی از آنها نیز ارزش بازاری بیش از یک میلیارد دلار دارند. در ادامه نگاهی میاندازیم به گرانترین خانههای جهان در حال حاضر، همراه با مروری بر اندازه، امکانات و قیمت آنها.
۵. آپارتمان شماره ۲۲۰ سنترال پارک ساوث – گرانترین خانه آمریکا
ارزش گزارششده آپارتمان شماره ۲۲۰ سنترال پارک ساوث: ۲۳۸ میلیون دلار
برای چندین سال، ملک «دِ وان» (The One) در بل ایر که توسط نایل نیامی ساخته شد، به عنوان یک گزینه احتمالی برای ثبت رکورد در بازار مسکونی آمریکا با قیمت اولیه ۵۰۰ میلیون دلار معرفی میشد. این ارزشگذاری بعدها به ۲۹۵ میلیون دلار کاهش یافت و در نهایت این ملک در حراجی به قیمت ۱۲۶ میلیون دلار فروخته شد.
در ژانویه ۲۰۱۹، کن گریفین، بنیانگذار شرکت سیتادل (Citadel)، پنتهاوس چهار طبقه در شماره ۲۲۰ سنترال پارک ساوث را به قیمت ۲۳۸ میلیون دلار خریداری کرد و آن را به گرانترین خانه در تاریخ آمریکا تبدیل کرد. این اقامتگاه با مساحت ۲۴٬۰۰۰ فوت مربع (حدود ۲٬۲۳۰ متر مربع) در چهار طبقه متصل به هم از طبقه پنجاهم تا پنجاهوسوم گسترده شده است. نقشههای داخلی امکان ساخت شانزده اتاق خواب، هفده حمام، پنج بالکن خصوصی و یک تراس بزرگ با چشمانداز بیوقفه به سنترال پارک را فراهم میکند.
امکانات مشترک این برج شامل یک استخر آب شور ۸۲ فوتی (حدود ۲۵ متری)، یک سالن غذاخوری خصوصی، انبار شراب با دمای کنترلشده و یک باشگاه ورزشی با زمین بسکتبال و شبیهساز گلف است. این برج همچنین یک اتاق نمایش فیلم و یک رستوران مخصوص ساکنان دارد که توسط سرآشپز ژان-ژرژ اداره میشود. این آپارتمان به صورت «جعبه سفید» (white box) ارائه شد تا گریفین بتواند تمام جنبههای داخلی آن را مطابق سلیقه خود طراحی کند. او در سال ۲۰۱۵ حدود ۲۰۰ میلیون دلار برای آن متعهد شد و معامله را در سال ۲۰۱۹ با قیمت نهایی ۲۳۸ میلیون دلار تکمیل کرد.
۴. پنتهاوس برج اودئون (The Odeon Tower)
ارزش گزارششده پنتهاوس برج اودئون: ۴۴۰ میلیون دلار
در حالی که آپارتمان شماره ۲۲۰ سنترال پارک ساوث گرانترین ملک مسکونی در آمریکا است، گرانترین پنتهاوس جهان با ارزش تخمینی ۴۴۰ میلیون دلار در برج اودئون موناکو قرار دارد. این واحد پنج طبقه آخر این برج ۴۹ طبقه را اشغال کرده و به عنوان یکی از گرانترین معاملات مسکونی در جهان ثبت شده است.
این پنتهاوس با مساحت ۳۵٬۵۰۰ فوت مربع (حدود ۳٬۳۰۰ متر مربع)، چشماندازهای ۳۶۰ درجه و بدون مانع از دریای مدیترانه و خط ساحلی ایتالیا را ارائه میدهد. مشخصات داخلی آن شامل چندین سوئیت اصلی، پنج آشپزخانه، یک سینمای خصوصی، یک اسپای کامل، باشگاه ورزشی و استخرهای سرپوشیده و روباز است که توسط یک سرسره آبی به هم متصل شدهاند. دیوارهای شیشهای از کف تا سقف به تراسهای وسیعی باز میشوند که ساختار بالایی برج را احاطه کرده و از زوایای مختلف، چشماندازهای روباز ایجاد میکنند.
سالن غذاخوری دارای سقف شش متری است و این اقامتگاه مانند یک ملک کاملاً مستقل طراحی شده است. خدماتی که با مالکیت این واحد ارائه میشود شامل تیم دربان دائمی، کترینگ داخلی و خدمات حملونقل با راننده شخصی است. پنتهاوس برج اودئون با قیمت ۴۴۰ میلیون دلار، ارزشی فراتر از تقریباً تمام اقامتگاههای لوکس دیگر در سراسر جهان دارد.
۳. ویلا لئوپولدا (Villa La Léopolda)
ارزش گزارششده ویلا لئوپولدا: ۷۵۰ میلیون دلار
ویلا لئوپولدا بر روی صخرههای ویلفرانش-سور-مر، مشرف به ریویرای فرانسه و با چشماندازهای پانورامیک از دریای مدیترانه قرار دارد. برای بیش از یک قرن، این ویلا دست به دست بین پادشاهان، غولهای تجاری و صنعتگران چرخیده و در عین حال، رمز و رازی را حفظ کرده که توجه جهانی را به خود جلب میکند. این ملک که در سال ۱۹۰۲ به سفارش پادشاه لئوپولد دوم بلژیک به عنوان هدیهای برای معشوقهاش ساخته شد، سه دهه بعد توسط معمار آمریکایی، اوگدن کادمن جونیور، دستخوش تغییرات اساسی شد.
طراحی جدید، سبک «بل اپوک» (Belle Époque) را با معماری نئوکلاسیک ترکیب کرد. در طول دههها، این ویلا بین مالکان سرشناسی مانند خانواده آنیلی (مالک فیات) و ادموند صفرا، بانکدار معروف، دست به دست شد. در سال ۲۰۰۸، میلیاردر روسی، میخائیل پروخوروف، با خرید این ویلا به قیمت ۷۵۰ میلیون دلار موافقت کرد؛ قیمتی که میتوانست رکورد جهانی یک خانه خصوصی را بشکند. این معامله زمانی که پروخوروف نتوانست پرداخت را تکمیل کند، به هم خورد و او مجبور شد ودیعه ۶۸ میلیون دلاری خود را از دست بدهد.
این ملک هشت هکتار وسعت دارد و شامل نوزده اتاق خواب، چهارده حمام، چندین آشپزخانه، خانههای مهمان و امکانات تفریحی گسترده است. امکانات آن شامل یک سینمای خصوصی، سالن بولینگ، سکوی فرود هلیکوپتر و زمینهای تنیس است که همگی توسط بیش از پنجاه باغبان تماموقت نگهداری میشوند. فضای داخلی با کفهای مرمری، چوبهای کندهکاریشده و جزئیات دورهای تزئین شده است و بالکنهای آن چشماندازهای بینظیری از دریای مدیترانه را فراهم میکنند. شکوه این ویلا در فیلم «گرفتن یک دزد» (To Catch a Thief) اثر آلفرد هیچکاک جاودانه شد، جایی که به عنوان یک لوکیشن سینمایی خیرهکننده مورد استفاده قرار گرفت.
۲. آنتیلیا (Antilia)
ارزش گزارششده آنتیلیا: ۲ میلیارد دلار
آنتیلیا هرگز برای فروش عرضه نشده است، اما رکورد جهانی گینس برای گرانترین خانه ساختهشده را با هزینه تخمینی ۲ میلیارد دلار در اختیار دارد. این آسمانخراش ۲۷ طبقه با ارتفاع ۱۷۳ متر در جاده آلتامونت در بمبئی قرار دارد و مساحت آن تقریباً ۴۰۰٬۰۰۰ فوت مربع (حدود ۳۷٬۰۰۰ متر مربع) است. آنتیلیا متعلق به موکش آمبانی، ثروتمندترین مرد آسیا با ثروت خالص ۱۰۴.۸ میلیارد دلار، است و توسط شرکت معماری پرکینز اند ویل (Perkins & Will) طراحی شده است.
طراحی داخلی آن توسط شرکت هرش بدنا و همکاران (Hirsch Bedner Associates) و بر اساس اصول «واستو» (Vastu)، که یک علم معماری باستانی هندی است، انجام شده است. هر طبقه دارای چیدمان و مقیاس منحصربهفردی است تا از تکرار یکنواخت جلوگیری شود. این ملک دارای سه سکوی فرود هلیکوپتر روی پشتبام، یک پارکینگ شش طبقه با ظرفیت حدود ۱۶۸ خودرو، ده آسانسور پرسرعت، چندین استخر و یک «اتاق برف» با دمای کنترلشده است.
از دیگر امکانات آن میتوان به یک سالن تئاتر خصوصی ۵۰ نفره، سالن رقص، مرکز اسپا و سلامت، یک معبد و باغهای پلکانی در طبقات مختلف اشاره کرد. حدود ۶۰۰ نفر پرسنل، عملیات روزانه این برج را مدیریت میکنند و مهندسی آن به گونهای است که میتواند در برابر زلزلهای به بزرگی هشت ریشتر مقاومت کند. مقیاس، مصالح و هزینه گزارششده ۲ میلیارد دلاری، آنتیلیا را از خانههای معمولی متمایز میکند و دلیل شهرت آن در رکوردهای جهانی گینس و منابع معماری است.
۱. کاخ باکینگهام (Buckingham Palace)
ارزش گزارششده کاخ باکینگهام: ۴.۹ میلیارد دلار
برای بیش از سه قرن، کاخ باکینگهام به عنوان قلب تپنده سلطنت بریتانیا، نمادی از شکوه تشریفاتی و قدرت سیاسی بوده است و امروزه با ارزش تخمینی ۴.۹ میلیارد دلار، گرانترین اقامتگاه خصوصی در جهان است. این ملک که در سال ۱۷۰۵ برای دوک باکینگهام ساخته شد، زمانی که پادشاه جورج سوم آن را برای ملکه شارلوت خریداری کرد، به مالکیت خانواده سلطنتی درآمد و برای همیشه به عنوان اصلیترین اقامتگاه سلطنتی در بریتانیا تثبیت شد.
در طول قرنها، این کاخ تحت بازسازیهای گستردهای قرار گرفته، از حملات بمباران در طول جنگ جهانی دوم جان سالم به در برده و محل حکمرانی پادشاهان متعددی بوده است. کاخ باکینگهام یکی از بزرگترین اقامتگاههای مسکونی در جهان است که مساحت کل آن به حدود ۸۲۸٬۰۰۰ فوت مربع (حدود ۷۷٬۰۰۰ متر مربع) میرسد. این کاخ دارای ۷۷۵ اتاق شگفتانگیز است که شامل ۵۲ اتاق خواب سلطنتی و مهمان، ۱۸۸ اتاق خواب کارکنان، ۹۲ دفتر کار و ۷۸ حمام میشود. در «اتاقهای دولتی» آن، آثاری از استادانی چون رامبراند و روبنس نگهداری میشود و لوسترهایی با وزن چند صد کیلوگرم و مبلمانی که نسلها توسط خانواده سلطنتی استفاده شده، در آن به چشم میخورد.
این کاخ همچنین دارای یک سالن رقص، اتاق موسیقی، اتاق تاجوتخت و یک راهپله بزرگ است که برای استقبال از مقامات بلندپایه از سراسر جهان طراحی شده است. محوطه کاخ ۴۰ هکتار (حدود ۱۶ هکتار) وسعت دارد و شامل یک دریاچه خصوصی، زمینهای تنیس و باغهای طراحیشده است. دروازههای این کاخ هر روز میزبان مراسم «تعویض گارد» هستند؛ نمایشی که در تمام ماههای سال بازدیدکنندگان را به خود جذب میکند. اندازه، میراث تاریخی و دکوراسیون بینظیر این ملک، ارزشگذاری بالای آن را توجیه میکند و کاخ باکینگهام را از نظر مقیاس و اعتبار، بالاتر از تمام خانههای دیگر قرار میدهد.
جمعبندی
در نهایت، این بناهای باشکوه بیش از آنکه صرفاً خانه یا محل سکونت باشند، به نمادهایی زنده از ثروت، تاریخ، معماری و قدرت در بالاترین سطح خود تبدیل شدهاند. هر یک از این املاک، فراتر از کارکرد معمول یک خانه، تجسمی از میراث فرهنگی، دستاوردهای هنری و نفوذ اقتصادی صاحبانشان است. ارزشگذاری آنها نهتنها به دلیل موقعیت مکانی و مصالح بهکاررفته، بلکه به خاطر هویت تاریخی، طراحی منحصربهفرد و جایگاهی که در ذهن جامعه جهانی دارند، از معیارهای معمول بازار مسکن فراتر میرود. به همین دلیل، این املاک تنها داراییهای مادی نیستند؛ بلکه بهعنوان سرمایهای نمادین عمل میکنند که شکوه و عظمت یک دوره، یک ملت یا یک خاندان را به نمایش میگذارند و جایگاه ویژهای در حافظه جمعی و تاریخ معماری جهان دارند.