اگر حتی یک‌بار NFT خریده یا ساخته باشید، می‌توان گفت که با بلاک‌چین اتریوم سروکار داشته‌اید. اتریوم به خانه اصلی توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) تبدیل شده و این اتفاقی نیست. همه‌چیز به خاطر اکوسیستم بسیار بالغ، قراردادهای هوشمند قدرتمند و استانداردهایی است که سال‌هاست امتحان خودشان را پس داده‌اند. در این مطلب می‌خواهیم با هم دقیق ببینیم چرا اتریوم هنوز هم انتخاب اول تقریبا همه خالقان و کلکسیونرهای NFT است و البته صادقانه به محدودیت‌هایش هم نگاه کنیم.
استانداردی که همه‌چیز را تغییر داد: ERC-721
همه‌چیز از سال ۲۰۱۸ و با معرفی استاندارد ERC-721 شروع شد. این استاندارد دقیقا نشان داد که چطور می‌شود یک توکن «یکتا» روی اتریوم ساخت، مدیریت و منتقل کرد. برخلاف توکن‌های معمولی (مثل USDT یا USDC)، هر NFT با استاندارد ERC-721 منحصربه‌فرد است و متادیتای خودش را دارد.
مهم‌ترین مزیت این استاندارد این است که همه‌جا قبولش دارند. اوپن‌سی (OpenSea)، رریبل (Rarible)، فاندیشین (Foundation)، کیف‌پول‌های متامسک و تراست‌والت، حتی بازی‌ها و متاورس‌ها، همه از ERC-721 پشتیبانی می‌کنند.
نتیجه چیست؟ شما می‌توانید یک NFT را در یک بازار بسازید، در بازار دیگری بفروشید و در کیف‌پول نگه‌دارید. به همین علت بسیاری از افراد نیز به ارز این شبکه علاقه پیدا کرده‌اند و در پی آن افزایش خرید اتریوم صورت گرفت.
استانداردهای دیگر NFT در اتریوم
علاوه بر ERC-721 که هنوز استاندارد طلایی برای NFTهای کاملا یکتا محسوب می‌شود، اتریوم دو استاندارد مهم دیگر هم دارد که خیلی از پروژه‌های امروزی بدون آن‌ها نمی‌چرخند. ERC-1155 مثل یک جعبه‌ابزار چندکاره عمل می‌کند: با یک قرارداد واحد می‌توانید هم آیتم‌های منحصربه‌فرد و هم هزاران نسخه مشابه (مثل بلیط کنسرت یا آیتم‌های داخل بازی) بسازید و این کار هزینه گس را به شدت پایین می‌آورد.
استاندارد جدیدتر ERC-6551 هم انقلابی به‌پا کرد؛ به هر NFT یک کیف‌پول واقعی می‌دهد، یعنی حالا توکن دیجیتال شما می‌تواند خودش توکن داشته باشد، NFTهای دیگر بخرد یا حتی در پروتکل‌های دیفای شرکت کند؛ دقیقا مثل اینکه به اثر هنری‌تان هویت و دارایی مستقل بدهید.
جامعه‌ای که هیچ‌وقت نمی‌خوابد
اتریوم بزرگ‌ترین و فعال‌ترین جامعه توسعه‌دهندگان دنیا را دارد. هزاران برنامه‌نویس هر روز ابزارهای جدید، کتابخانه‌های آماده و آموزش‌های رایگان منتشر می‌کنند. اگر بخواهید اولین مجموعه NFT خودتان را راه بیندازید، احتمالا در کمتر از یک ساعت یک قالب آماده پیدا می‌کنید که فقط کافیست عکس‌ها و متادیتا را داخلش بگذارید و deploy کنید.
اثر شبکه‌ای: همه اینجا هستند، پس من هم می‌آیم
کریپتوکیتیز (CryptoKitties) در سال ۲۰۱۷ در شبکه اتریوم به وجود آمد و همین پروژه نشان داد که NFTها می‌توانند چقدر جذاب باشند. بعد از آن، بورد ایپ یات کلاب (Bored Ape Yacht Club)، کریپتوپانکس (CryptoPunks)، آرت بلاکز (Art Blocks) و صدها مجموعه افسانه‌ای دیگر آمدند و همه روی اتریوم بودند.
وقتی خریداران و فروشندگان بزرگ همه در یک جا جمع شوند، طبیعتا خالقان جدید هم همان‌جا می‌روند. این همان «اثر شبکه‌ای» است که اتریوم را تقریبا غیرقابل جایگزین کرده‌است.
اتریوم جذاب است اما کامل نیست
صادقانه باید بگوییم که مشکلات هم کم نیستند:
کارمزد گس در زمان شلوغی گاهی واقعا آزاردهنده می‌شود، مخصوصا برای هنرمندان تازه‌کاری که می‌خواهند ۱۰٬۰۰۰ آیتم مینت کنند.
تراکنش‌ها گاهی کند می‌شوند و تجربه کاربری مناسبی ایجاد نمی‌کنند.
خوشبختانه راه‌حل‌ها یکی‌یکی می‌آیند؛ پالیگان (Polygon)، آربیتروم (Arbitrum)، آپتیمیزم (Optimism)، بیس (Base) و زورا (Zora) که لایه 2 اتریوم هستند، هزینه‌ها را به کمتر از یک سنت رسانده‌اند و همچنان از امنیت اتریوم استفاده می‌کنند.
خلاصه کلام
اتریوم هنوز هم به دلایل خیلی محکمی انتخاب اول دنیای NFT است. دلایلی که احتمالا سال‌ها هم تغییر نخواهند کرد:
استاندارد ERC-721 (و حالا ERC-1155) که همه‌جا پذیرفته شده
بزرگ‌ترین و حرفه‌ای‌ترین جامعه توسعه‌دهندگان
قابلیت برنامه‌نویسی بی‌نظیر قراردادهای هوشمند
اثر شبکه‌ای عظیم و حضور همه بازیگران بزرگ
زیرساخت لایه 2 که مشکلات مقیاس‌پذیری را تقریبا حل کرده
تا وقتی یک بلاک‌چین دیگر نتواند همزمان این پنج مزیت را با این کیفیت ارائه دهد، اتریوم همچنان پادشاه بلامنازع NFTها خواهد ماند و این داستان حداقل چند سال دیگر ادامه دارد.
