سم آلتمن با عرضه‌ی ChatGPT، شرکت OpenAI را به یک پدیده‌ی فرهنگی بدل کرد. اکنون، پس از گذشت ۳ سال، او مسیر تازه‌ای را برای دستیابی به سود واقعی هدف گرفته که همان بازار سازمانی است. عرضه‌ی هفته‌ی گذشته‌ی GPT-5، جدیدترین مدل هوش مصنوعی OpenAI، با چالش‌هایی همراه بود. منتقدان تجربه‌ی کمتر شهودی آن را نکوهش کردند، و این انتقادات در نهایت موجب شد شرکت نسخه‌ی قدیمی GPT-4 را مجدداً برای کاربران پولی چت‌بات فعال کند.
با این حال، GPT-5 برای مصرف‌کنندگان عادی ساخته نشده است. این محصول تلاشی از سوی OpenAI برای نفوذ به بازار سازمانی است، حوزه‌ای که رقیب آن، Anthropic، از پیش در آن جایگاه بهتری پیدا کرده بود. تنها پس از گذشت یک هفته، استارتاپ‌هایی همچون Cursor، Vercel و Factory اعلام کرده‌اند که GPT-5 را در برخی محصولات و ابزارهای کلیدی خود به‌عنوان مدل پیش‌فرض جایگزین کرده‌اند. آن‌ها بر مزایایی نظیر راه‌اندازی سریع‌تر، عملکرد برتر در وظایف پیچیده و قیمت پایین‌تر تأکید می‌کنند.
برخی شرکت‌ها اظهار داشته‌اند که GPT-5 اکنون در حوزه‌ی کدنویسی و طراحی رابط کاربری به سطح یا حتی بالاتر از Claude رسیده است؛ بخشی که پیش‌تر در سلطه‌ی Anthropic قرار داشت. شرکت Box، یکی دیگر از مشتریان سازمانی، جی پی تی-۵ را روی اسناد طولانی و دارای منطق پیچیده آزمایش کرده است. آرون لِوی، مدیرعامل این شرکت، در گفت‌وگو با CNBC این مدل را یک دستاورد مهم توصیف کرد و گفت که توانایی استدلال آن به سطحی رسیده که سیستم‌های قبلی قادر به ارائه‌اش نبودند.
در پشت صحنه، OpenAI یک تیم فروش سازمانی متشکل از ۵۰۰ نفر تحت مدیریت برد لایت‌کپ، مدیر عملیات، ایجاد کرده است. این تیم به‌طور جداگانه از مایکروسافت که بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار و شریک ابری اصلی استارتاپ محسوب می‌شود، فعالیت می‌کند. مشتریان می‌توانند از طریق Microsoft Azure به مدل‌های GPT دسترسی داشته باشند یا مستقیماً از OpenAI خدمات دریافت کنند، که کنترل API و تجربه‌ی محصول را در دست دارد.
با این وجود، شرایط مالی دشوار است. اجرای این مدل‌ها هزینه‌ی بالایی دارد و هر دو شرکت OpenAI و Anthropic سرمایه‌گذاری سنگینی برای جذب و حفظ مشتریان انجام می‌دهند. پیش‌بینی می‌شود OpenAI در سال جاری حدود ۸ میلیارد دلار زیان عملیاتی داشته باشد. این امر بخشی از دلیل تلاش هر دو شرکت برای جذب سرمایه‌ی جدید است. OpenAI در حال بررسی فروش سهام ثانویه است که می‌تواند ارزش شرکت را به حدود ۵۰۰ میلیارد دلار برساند و اعلام کرده که تعداد کاربران هفتگی ChatGPT به مرز ۷۰۰ میلیون نزدیک شده است. در مقابل، Anthropic نیز به‌دنبال تأمین سرمایه‌ی جدید با ارزشی در حدود ۱۷۰ میلیارد دلار است.
در رقابت برای جذب مشتریان سازمانی، GPT-5 به‌طور قابل‌توجهی ارزان‌تر از پیشرفته‌ترین مدل Anthropic یعنی Claude Opus 4.1 بوده (در برخی موارد تا ۷.۵ برابر) اما OpenAI برای حفظ این مزیت، هزینه‌های هنگفتی را صرف زیرساخت کرده است. هدف این است که مشتریان هرچه سریع‌تر جذب شده و به خدمات وفادار شوند و کسب‌وکاری پایدار بر پایه‌ی همین وابستگی ایجاد شود. شرکت Cursor که همچنان یکی از مشتریان عمده‌ی Anthropic محسوب می‌شود، اکنون کاربران جدید خود را به سمت OpenAI هدایت می‌کند. مایکل تروئل، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل Cursor، در جریان پخش زنده‌ی رونمایی OpenAI هوش مصنوعی GPT-5 را هوشمندترین مدل کدنویسی معرفی کرد.
Anthropic برای رقابت، پیشنهاد ۱ دلاری OpenAI را تطبیق داده و دسترسی به کنگره و دادگاه‌ها را نیز فراهم کرده است. تروئل توضیح داد که این تغییر فقط شامل حال ثبت‌نام‌های جدید می‌شود و مشتریان فعلی Cursor همچنان از آنتروپیک به‌عنوان مدل پیش‌فرض بهره خواهند برد. این شرکت با Anthropic قرارداد درآمد تضمینی دارد و آنتروپیک بخش عمده‌ای از موفقیت خود را بر تسلط بر لایه‌ی سازمانی بنا کرده است.
بر اساس گفته‌ی فردی مطلع که به‌دلیل حساسیت اطلاعات نخواست نامش فاش شود، تا ماه ژوئن حدود ۸۰% درآمد آنتروپیک از بخش سازمانی حاصل می‌شود و درآمد سالانه‌ی آن طی یک سال ۱۷ برابر رشد داشته است. این شرکت تنها در ۶ ماه گذشته ۳ میلیارد دلار درآمد افزوده و در ماه ژوئن به‌تنهایی ۱ میلیارد دلار کسب کرده است. همچنین، تعداد قراردادهای هشت و نه‌رقمی که Anthropic امسال به امضا رسانده، سه برابر کل قراردادهای مشابه در سال ۲۰۲۴ است. آنتروپیک اعلام کرده که دامنه‌ی فعالیت سازمانی آن بسیار فراتر از حوزه‌ی فناوری گسترش یافته است.
Claude ابزارهایی را برای سرویس‌های Amazon Prime، الکسا و AIG فراهم می‌کند و در میان شرکت‌های پیشرو در حوزه‌های داروسازی، خرده‌فروشی، صنعت هوانوردی و خدمات حرفه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شرکت در زیرساخت‌های Amazon Web Services، GCP، Snowflake، Databricks و Palantir به‌طور عمیق ادغام شده است و قراردادهای آن معمولاً با سرعت زیادی توسعه پیدا می‌کنند.
میانگین هزینه مشتریان طی سال گذشته بیش از پنج برابر افزایش یافته و اکنون بیش از نیمی از مشتریان تجاری از چندین محصول Claude به‌طور هم‌زمان استفاده می‌کنند. به گفته یکی از افراد مطلع، اگر دو مشتری بزرگ این شرکت را کنار بگذاریم، درآمد حاصل از سایر بخش‌های کسب‌وکار نسبت به سال قبل بیش از یازده برابر رشد داشته است. با وجود این دامنه وسیع، OpenAI توانسته جایگاه خود را در میان مشتریان سازمانی تقویت کند. از زمان معرفی API مدل جی پی تی-۵، میزان استفاده آن جهش چشمگیری داشته و این مدل اکنون بیش از دو برابر گذشته در پردازش کدنویسی و ساخت عامل‌ها فعال بوده و موارد استفاده در حوزه استدلال بیش از هشت برابر افزایش یافته است، بر اساس گفته فردی که به دلیل محرمانه بودن داده‌ها خواست نامش فاش نشود. تقاضای سازمانی به‌ویژه در زمینه برنامه‌ریزی و وظایف چندمرحله‌ای به سرعت رو به افزایش است.
تحولات GPT-5 و رقابت در بازار هوش مصنوعی سازمانی نشان می‌دهد که چگونه برتری در عملکرد و قیمت می‌تواند وفاداری مشتریان را در مدت کوتاهی جابه‌جا کند. پلتفرم کدنویسی مجهز به هوش مصنوعی Qodo اخیراً GPT-5 را در برابر مدل‌های برجسته‌ای مانند Gemini 2.5، Claude Sonnet 4 و Grok 4 آزمایش کرده و در یک پست وبلاگی اعلام کرد که این مدل در شناسایی خطاهای کدنویسی پیشتاز بوده است.
بر اساس گزارش این شرکت، GPT-5 اغلب تنها مدلی بود که مشکلات حیاتی مانند آسیب‌پذیری‌های امنیتی یا کدهای معیوب را تشخیص می‌داد و پیشنهادهای دقیق و متمرکز برای اصلاح ارائه می‌کرد و از تغییر بخش‌هایی که نیاز به ویرایش نداشتند خودداری می‌نمود. البته ضعف‌هایی نظیر تشخیص‌های اشتباه گاه‌به‌گاه و اندکی تکرار نیز مشاهده شده است. شرکت Vercel که یک پلتفرم ابری برای برنامه‌های وب بوده، GPT-5 را به‌عنوان پیش‌فرض در پلتفرم متن‌باز جدید خود موسوم به وایب کدینگ قرار داده است؛ سیستمی که درخواست‌های ساده به زبان انگلیسی را به برنامه‌های زنده و عملیاتی تبدیل می‌کند. این شرکت همچنین GPT-5 را به عامل داخلی داشبورد خود افزوده و اعلام کرده این مدل در مدیریت هم‌زمان وظایف پیچیده و تحلیل دستورالعمل‌های طولانی عملکرد بسیار خوبی داشته است.
مالته اوبل، مدیر ارشد فناوری Vercel، گفته است: «اگرچه پیش‌تر رقابت زیادی میان مدل‌های هوش مصنوعی وجود داشت، کلود کاملاً این فضا را در اختیار داشت و بهترین مدل کدنویسی محسوب می‌شد، اختلاف آن با بقیه قابل‌توجه بود و OpenAI عملاً حضور نداشت.» به گفته او، «با ورود GPT-5 شرایط تغییر کرد، حداقل به آن‌ها رسید؛ در برخی موارد بهتر عمل می‌کند و در برخی حوزه‌ها ضعیف‌تر است.» او تأکید کرده GPT-5 در نمونه‌سازی اولیه و طراحی محصول عملکرد متمایزی دارد و از نظر خلاقیت برتر از Claude Sonnet ظاهر شده است.
مدیرعامل OpenAI، سم آلتمن، درباره GPT-5 گفت: «ما یک تجربه یکپارچه و کامل ایجاد کرده‌ایم.» او در توضیح سهولت ادغام این مدل افزود «در گذشته نیاز بود مدل جدید به‌طور جداگانه بهینه‌سازی شود، اما این‌بار از همان آغاز، نتایج بسیار رضایت‌بخشی به‌دست آمد.» شرکت JetBrains پس از بررسی قابلیت‌های این مدل و مشاهده توانایی آن در تولید ابزارهای ساده و تک‌منظوره با سرعت بیشتر بر اساس درخواست‌های کاربران، GPT-5 را به‌عنوان پیش‌فرض در دستیار هوش مصنوعی خود و همچنین در محصول جدید خود به نام Kineto که یک ابزار بدون‌کدنویسی برای ساخت وب‌سایت و اپلیکیشن است انتخاب کرد. پلتفرم توسعه‌دهندگان Factory نیز اعلام کرد که با همکاری نزدیک با OpenAI، GPT-5 را به‌عنوان مدل پیش‌فرض ابزارهای خود برگزیده است.
ماتان گرینبرگ، مدیرعامل Factory، گفت: «برای دستیابی به یک طرح دقیق در پیاده‌سازی یک راه‌حل کدنویسی پیچیده، GPT-5 عملکرد به‌مراتب بهتری دارد. این مدل نه‌تنها در برنامه‌ریزی قوی‌تر است، بلکه توانایی حفظ انسجام برنامه‌ریزی خود را در بازه زمانی طولانی نشان می‌دهد.» او اضافه کرد که GPT-5 با پلتفرم چندعاملی آن‌ها به‌خوبی هماهنگ می‌شود و هم‌زمان با مدیریت جزئیات سطح‌بالا، قادر است با جزئیات سطح‌پایین نیز به‌شکلی روان کار کند.
نبرد جدید هوش مصنوعی در حوزه سازمانی با معرفی GPT-5 بار دیگر شعله‌ور شد. انعطاف‌پذیری در قیمت‌گذاری یکی از عوامل اصلی تصمیم Factory برای استفاده پیش‌فرض از این مدل بوده است. گرینبرگ توضیح داد: «هزینه برای کاربران نهایی ما بسیار اهمیت دارد. کاهش هزینه استنتاج باعث شده مشتریان با اطمینان بیشتری به آزمایش ایده‌ها بپردازند. به‌جای این‌که پیش از طرح هر سؤال به ارزش مالی آن فکر کنند، اکنون راحت‌تر عمل می‌کنند و بی‌درنگ ایده‌هایشان را می‌آزمایند.»
آنتون اوسیکا، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت Lovable که ابزاری هوش‌مصنوعی برای ایجاد کسب‌وکارهای نرم‌افزاری واقعی بدون حتی یک خط کدنویسی توسعه داده است، بیان کرد که تیمش چندین هفته پیش از عرضه رسمی، GPT-5 را در مرحله بتا مورد آزمایش قرار داده و از پیشرفت‌های آن بسیار خرسند بود. اوسیکا افزود: «مشاهده کردیم که این مدل قدرتمندتر و در بسیاری از موارد پیچیده، هوشمندتر است. همچنین تمایل بیشتری به انجام اقدامات و بازاندیشی درباره آن اقدامات دارد و زمان بیشتری صرف می‌کند تا اطمینان یابد نتیجه نهایی کاملاً صحیح است.»
لِوی، مدیرعامل Box، گفت بیشترین پیشرفت‌ها برای آن‌ها در جریان‌های کاری سازمانی مشاهده شده که هیچ ارتباطی با کدنویسی ندارند. تیم او هفته‌ها این مدل را روی داده‌های تجاری پیچیده و واقعی، از قراردادهای اجاره صدصفحه‌ای گرفته تا نقشه‌راه محصولات، آزمایش کرده و دریافتند که GPT-5 در حل مسائلی که مدل‌های پیشین را دچار مشکل می‌کرد، عملکردی برجسته دارد. او تاکید کرد که برای استفاده سازمانی، جایی که عوامل هوش مصنوعی در پس‌زمینه وظایف را اجرا می‌کنند، این جهش‌های کیفی اهمیت زیادی دارند و می‌توانند جی پی تی-۵ را به یک دستاورد واقعی در خودکارسازی فعالیت‌ها بدل کنند. لِوی در پایان گفت: «GPT-5 عملکردی فراتر از انتظار داشته است. بی‌تردید بهترین مدل OpenAI تا به امروز بوده و در بسیاری از آزمایش‌های ما، برترین مدل موجود در بازار محسوب می‌شود.»
