میمون‌های بند انگشتی: کوچک‌ترین میمون‌های جهان که پر‌سر‌و‌صدا و دوست‌داشتنی هستند
خانه »
هیچ تردیدی وجود ندارد که میمون‌های بند انگشتی به‌طرز شگفت‌انگیزی بامزه هستند. این نخستی‌های بسیار ریز، کوچک‌ترین میمون‌های جهان به شمار می‌روند و با نام «مارموست‌های کوتوله» نیز شناخته می‌شوند.
کجا زندگی می‌کنند؟
دو گونه از میمون‌های بند انگشتی وجود دارد: مارموست کوتوله شمالی (Cebuella pygmaea) و مارموست کوتوله شرقی (Cebuella niveiventris). زیستگاه آن‌ها در حوضه آمازون در کشور برزیل است و تا اکوادور، کلمبیا، بولیوی و پرو امتداد دارد. این میمون‌ها ترجیح می‌دهند در جنگل‌هایی نزدیک به کناره رودخانه‌ها زندگی کنند و در پوشش گیاهی متراکم زیر‌درختی جابه‌جا می‌شوند. مارموست‌ها بسیار پر‌صدا هستند و از انواع گوناگون آواها برای برقراری ارتباط در جنگل‌های انبوه استفاده می‌کنند.
اندازه آن‌ها چقدر است؟
این میمون‌های ریز تنها حدود ۱۲ تا ۱۶ سانتی‌متر طول دارند و وزنشان بین ۸۵ تا ۱۴۰ گرم است. پوشش بدن آن‌ها از موهایی به رنگ قهوه‌ای نارنجی با الگوی راه‌راه تشکیل شده که به آن «رنگ‌آمیزی آگوتی» گفته می‌شود. دم آن‌ها بلندتر از بدنشان است و به حفظ تعادلشان در جنگل کمک می‌کند.
چه می‌خورند؟
سرده Cebuella در میان نخستی‌ها به عنوان متخصص تغذیه از صمغ درختان شناخته می‌شود. این میمون‌ها سازگاری‌هایی دارند که به آن‌ها اجازه می‌دهد در تنه درختان سوراخ‌هایی ایجاد کنند تا به صمغ یا شیره گیاه دسترسی یابند. آن‌ها همچنین از حشرات کوچک و میوه‌ها نیز تغذیه می‌کنند.
به دلیل جثه بسیار کوچک، مارموست‌ها طعمه شکارچیانی مانند عقاب‌ها، شاهین‌ها و مارها هستند. آن‌ها در گروه‌های خانوادگی حداکثر ۹ عضوی زندگی می‌کنند که معمولاً شامل یک جفت مولد می‌شود. این زندگی گروهی به آن‌ها کمک می‌کند تا در جنگل امنیت بیشتری داشته باشند و در صورت بروز خطر، اعضای دیگر خانواده زودتر هشدار دهند.
نوزادان مارموست‌ها در حدود ۳ ماهگی از شیر گرفته می‌شوند، اما معمولاً تا حدود ۲ سال نزد والدین خود باقی می‌مانند.
دوره بارداری در این گونه‌ها حدود ۴.۵ ماه است و معمولاً ماده‌ها دوقلو به دنیا می‌آورند. مراقبت از نوزادان نه‌تنها بر عهده مادر است، بلکه پدر و خواهر و برادرهای بزرگ‌تر نیز در نگهداری آن‌ها نقش دارند. نوزادان اغلب بر پشت بزرگسالان حمل می‌شوند.
آیا میمون‌های بند انگشتی در معرض خطر انقراض هستند؟
بر اساس گزارش اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN)، هر دو گونه در فهرست آسیب‌پذیر قرار دارند. در واقع، جمعیت مارموست کوتوله شمالی در سه نسل اخیر حدود ۳۰ درصد کاهش یافته است. علت اصلی این کاهش، افت کیفیت زیستگاه‌ها به دلیل جنگل‌زدایی و شکار مستقیم است. بزرگ‌ترین تهدید برای بقای این گونه‌ها، نابودی جنگل‌ها برای استخراج معادن، استخراج نفت و ایجاد مزارع نخل روغنی است. علاوه بر این، برخی از آن‌ها به خاطر تجارت غیرقانونی حیوانات خانگی، از طبیعت گرفته می‌شوند.
