دانشمندان تلاش کردند ببینند آیا حس درونی میتواند آینده را پیشبینی کند؛ آنچه یافتند، تکاندهنده بود!
خانه »
برای سالها، پدیده عجیب پیشآگاهی یک «حس درونی» قاطع مبنی بر اینکه اتفاقی در آینده رخ خواهد داد دانشمندان را سردرگم کرده است. این مفهوم مرموز، که با اصول شناختهشده علّیت و جریان خطی زمان در تضاد است، از دیدگاه فیزیک کلاسیک غیرممکن به نظر میرسد. با این حال، مطالعات بسیاری وجود دارد که نشان میدهد شواهد آماری قابل توجهی برای اثبات وجود این پدیده وجود دارد و این موضوع، مرزهای علم مدرن را به چالش کشیده است.
در کانون این تحقیقات، مطالعهای از اواسط دهه ۱۹۹۰ توسط Dean Radin، فراطبیعتشناس (Parapsychologist)، قرار دارد که نحوه درک ما از تواناییمان برای پیشبینی آینده را تغییر داد. رادین که سالها روی پدیده پیشآگاهی تحقیق کرده بود، این فرضیه را مطرح کرد که اگر آگاهی ما فراتر از زمان باشد و به رویدادهای آینده دسترسی داشته باشد، باید بتوانیم واکنشهای فیزیکی یا مغزی را قبل از وقوع آن رویدادها مشاهده کنیم. بنابراین، او این فرضیه را با استفاده از یک دستگاه EEG (نوار مغزی) که فعالیت الکتریکی مغز را ثبت میکند و ابزاری ایدهآل برای تشخیص پاسخهای ناخودآگاه است، در بوته آزمایش قرار داد.
کشف حیرتانگیز فعالیت مغزی
در این آزمایش، افراد در حالی که به دستگاه EEG متصل بودند، به محرکها و تصاویر مختلف، از جمله عکسهای مثبت (مانند طلوع خورشید) و تصاویر منفی (مثل تصادف خودرو)، واکنش نشان میدادند. دستگاه EEG فعالیت مغز فرد را در بازه زمانی کوتاه پنج ثانیهای بین دریافت محرک و دیدن تصویر ثبت میکرد.
نتایج حیرتآور بود: زمانی که یک فرد انتظار دیدن تصویری مثبت را داشت، واکنش بسیار کمی نشان میداد، اما زمانی که انتظار یک تصویر منفی را داشت، فعالیت مغزی او به شدت افزایش مییافت. این افزایش ناگهانی در فعالیت مغز، نشاندهنده یک پاسخ پیشبینیشده نسبت به یک رویداد تهدیدآمیز یا ناخوشایند بود. یافتههای رادین از نظر آماری معنادار بودند و از آن زمان تاکنون، محققان نزدیک به ۳۶ بار با موفقیت مطالعه او را تکرار کردهاند. این یافتهها به قدری تأثیرگذار بود که سازمان CIA در سال ۱۹۹۵ تحقیقات خود درباره «پیشحس» را از حالت محرمانه خارج کرد و متخصصان آمار نیز تأیید کردند که این اثر از نظر آماری قابل اطمینان است.
سازوکار پیشآگاهی هنوز ناشناخته است
با این حال، سؤالاتی در مورد علم پشت پدیده پیشآگاهی هنوز بدون پاسخ مانده است. آمارها ثابت میکنند که این پدیده وجود دارد، اما چرا؟ چه چیزی باعث ایجاد آن حس درونی میشود؟ آیا مغز ما به نوعی اطلاعات را از آینده دریافت میکند؟ آیا زمان واقعاً خطی است یا آگاهی ما در بُعدی فراتر از آن عمل میکند؟ در حالی که کار رادین مسیر را برای اثبات وجود پیشآگاهی هموار کرد، قدم بعدی پیدا کردن شواهدی برای سازوکار آن است؛ و شاید متقاعد کردن دیگران برای کنار گذاشتن ترسشان از ناشناختهها.