2
در مرز بین استان اصفهان و استان فارس، شهرستان زیبایی به نام آباده قرار داشته که تعداد زیادی جاذبه گردشگری را در دل خود جای داده است. یکی از زیبا‌ترین بنا‌های دیدنی و تاریخی آباده، تیمچه صرافیان است. منبت‌کاری‌های شهرستان آباده شهرت جهانی داشته و بسیاری از آثار تاریخی و باستانی این شهر هم به دلیل منبت‌کاری‌های آن‌ها شناخته می‌شوند. اگر دوست دارید با یکی از زیبا‌ترین این آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری فارس، یعنی تیمچه صرافیان آشنا شوید، ادامه این مطلب را به‌هیچ‌عنوان از دست ندهید.
تاریخچه تیمچه صرافیان آباده
قدمت تاریخی تیمچه صرافیان در آباده به دوران قاجار بر می‌گردد. در‌واقع حدود ۱۲۰ سال پیش، حاج محمدخان صرافیان دستور داد تا بهترین معماران و استادکاران زمان خود، برای ساخت این بنا دست‌به‌کار شوند. کاربرد این بنا در گذشته برای انجام معاملات و داد‌و‌ستد‌ها و همچنین استراحت تاجران بود. در‌واقع شهرستان آباده در آن زمان، به دلیل قرار گرفتن در مرز استان فارس و اصفهان، خیلی استراتژیک بود و بسیاری از تجار برای سفر‌های خود این مسیر را انتخاب می‌کردند. به همین دلیل هم این بنا را در این منطقه ساختند تا انجام معاملات تجاری راحت‌تر انجام شده و به رونق اقتصادی هم کمک کند.
معنی تیمچه
تیمچه یک اصطلاح است که به گونه‌ای از بازار‌های سنتی ایران می‌گویند. در لغت، این کلمه به معنی یک کاروانسرای سرپوشیده است که بخش‌های مختلفی داشته و به تجار اجازه داد‌و‌ستد در مکانی امن و متمرکز را می‌دهد. اما تیمچه‌ها با راسته و کاروانسرا تفاوت زیادی دارند. تیمچه معمولاً از کاروانسرا کوچک‌تر بوده، سقف داشته و معماری لوکس‌تر و زیباتری دارد. سقف تیمچه بلند و گنبدی شکل است و در ساخت درب و پنجره‌های آن از المان‌های سنتی زیادی استفاده شده است. این مکان‌ها برای تردد و تجارت تجار ثروتمند بزرگ ساخته می‌شدند و معمولاً هم اجناس گران‌قیمت و با‌ارزشی را برای فروش می‌گذاشتند. تیمچه‌های زیادی در بین بنا‌های تاریخی ایران وجود داشته که صرافیان یکی از زیبا‌ترین نمونه‌های آن در دوره قاجار است.
معماری و ساختار بنا
معماری و ساختار بنای تیمچه صرافیان تفاوت چندانی با معماری سایر بنا‌های دوره قاجار در مناطق کویری ندارد. اما با‌این‌حال، باز هم یکی از زیبا‌ترین نمونه‌های معماری دوران خود محسوب می‌شود. این بنا با استفاده از مصالحی از‌جمله خشت، آجر و چوب و در دو طبقه ساخته شده است. یکی از زیبا‌ترین بخش‌های بنا، درب چوبی سنگین آن است. اولین چیزی که هنگام بازدید از این بنا به چشم شما می‌آید، ساختار این درب قدیمی است که با گره چینی تزیین شده و دو کوبه مخصوص بانوان و آقایان دارد. پس از عبور از این درب سنگین، به حیاط تیمچه می‌رسید. در میان این حیاط مستطیلی زیبا، یک حوض سنگی قدیمی قرار دارد. مانند بسیاری از بنا‌های قدیمی، حوض تنها المانی برای زیبا‌تر کردن ساختار بنا نبوده و برای عوض کردن هوای آن هم استفاده می‌شود. بخش‌های اصلی تیمچه در اطراف این حیاط قرار داشته و می‌توانید حجره‌هایی را ببینید که برای داد‌و‌ستد و انجام معاملات تجار استفاده می‌شده‌اند. همانطور که اشاره کردیم، تیمچه آباده یک بنای دو طبقه است. طبقه پایین مخصوص داد‌و‌ستد بود و در طبقه بالا هم تجاری که برای معاملات آمده بودند، استراحت می‌کردند.
منبت کاری های تیمچه صرافیان
آباده به شهر منبت شهرت داشته و تقریباً در تمامی بنا‌های آن از‌جمله این تیمچه می‌توانید منبت‌کاری و تزیینات زیبایی روی چوب مشاهده کنید. از درب ورودی گرفته تا درب شیشه‌ها و پنجره‌های هر حجره و اتاق، به زیبایی و با مهارت زیاد منبت‌کاری شده است.
گردشگری در تیمچه صرافیان
گردشگری در تیمچه آباده دیگر تنها بازدید از یک بنای تاریخی نیست. در این تیمچه، همچنان غرفه‌ها و حجره‌ها در دست فروشنده‌ها بوده و مشغول به داد‌و‌ستد صنایع‌دستی استان فارس هستند. در این غرفه‌ها می‌توانید انواع گیوه‌ها، قالی‌های محلی، گیوه‌های دست دوز و بسیاری موارد دیگر را مشاهده کنید. در بخش‌هایی از تیمچه، موزه‌هایی وجود داشته که آثار ارزشمند و زیبایی از آباده و در کل استان فارس را به نمایش می‌گذارند. همانطور که انتظار می‌رود، بیشتر این آثار نمایش داده شده در موزه صرافیان، آثار مربوط به منبت‌کاری‌های آباده هستند.
نحوه دسترسی به آباده و تیمچه
برای دسترسی به آباده، باید در مسیر اصلی جاده اصفهان به شیراز وارد شده و پس از رد کردن ۱۹۰ کیلومتر از اصفهان، به شهرستان آباده برسید. تیمچه در بافت قدیمی شهر و در کوچه برق قرار دارد. با کمک مردم محلی یا با استفاده از برنامه‌های مسیریاب آنلاین به بازار کهنه برسید. تیمچه در بخشی از این بازار قرار دارد.
آدرس: آباده، خیابان تیمچه، خیابان امام خمینی، بازار کهنه آباد
ساعات کاری: همه روز به غیر از جمعه، ساعت ۹ صبح تا ۱۲ ظهر و ساعت ۴ عصر تا ۷ شب
سایر مکان های گردشگری آباده
آباده یکی از شهر‌های بسیار زیبا و تاریخی استان فارس است. اگر قصد دارید تا برای بازدید از تیمچه به این شهر سفر کنید، بهتر است که بازدید از سایر جاذبه‌های گردشگری این شهر زیبا را از دست ندهید. برخی از زیبا‌ترین این مکان‌ها شامل موارد زیر می‌شوند.
عمارت کلاه فرنگی آرامگاه خواجه عکاشه قلعه ایزدخواست منطقه شکارممنوع بصیران اقلید عمارت عباس قلی خان آباده پل علی ابن حمزه آباده خرفت خانه آباده موزه مردم شناسی آباده
کلام آخر
اگر قصد دارید تا با خرید بلیط هواپیما شیراز به شهر منبت‌کاری‌های زیبا در استان فارس، آباده، سفر کنید، بهتر است که ابتدا با جاذبه‌های گردشگری زیبا و چشم‌نواز آن آشنایی داشته باشید. یکی از این مکان‌های دیدنی که در این مقاله با آن آشنا شدیم، تیمچه صرافیان است. در این تیمچه می‌توانید با صنایع‌دستی آباده و استان فارس آشنا شده، منبت‌کاری‌های هنرمندانه شهر را مشاهده کرده و با معماری تاریخی ایران هم بیشتر آشنا شوید. امروزه هم در این تیمچه، حجره‌ها و غرفه‌های متعددی برای فروش وسایل و صنایع‌دستی وجود داشته که مسافران می‌توانند آن‌ها را تهیه کرده یا تنها از دیدن این آثار نفیس لذت ببرند. برای آشنایی بیشتر با آباده و اقامتگاه‌های آن، سایر مطالب را از دست ندهید.
سؤالات متداول
تیمچه صرافیان برای چه دوره‌ای است؟
این تیمچه حدود ۱۲۰ سال پیش و در دوره قاجار ساخته شده است.
دلیل نام گذاری تیمچه صرافیان چیست؟
این بنا به دستور حاج محمدخان صرافیان ساخته شده و به همین دلیل هم به این نام شناخته می‌شود.
تیمچه صرافیان کجاست؟
این بنا در بافت قدیمی شهرستان آباده در استان فارس واقع شده است.
