مایکروسافت و OpenAI در حال تحقیق درباره‌ی یک نفوذ احتمالی به سیستم این شرکت هوش مصنوعی توسط گروهی هستند که گفته می‌شود با استارتاپ چینی DeepSeek ارتباط دارد.
به گزارش بلومبرگ، این تحقیق از فعالیت‌های مشکوک استخراج داده که اواخر سال ۲۰۲۴ از طریق رابط برنامه‌نویسی کاربردی (API) OpenAI شناسایی شد، آغاز شده و نگرانی‌های گسترده‌تری را در مورد رقابت بین‌المللی در حوزه‌ی هوش مصنوعی برانگیخته است.
مایکروسافت، که بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار OpenAI محسوب می‌شود، نخستین بار این استخراج گسترده داده را شناسایی و شرکت سازنده‌ی ChatGPT را از این رخداد مطلع کرد. منابع آگاه می‌گویند که این فعالیت ممکن است ناقض شرایط خدمات OpenAI باشد یا گروه موردنظر از یک راه گریز برای دور زدن محدودیت‌های جمع‌آوری داده‌ها سوءاستفاده کرده باشد.
DeepSeek به‌ویژه پس از عرضه‌ی مدل جدید خود با نام R-1 در ۲۰ ژانویه، به‌سرعت در دنیای رقابتی هوش مصنوعی جایگاه خود را تثبیت کرده است. این مدل که با هزینه‌ی توسعه‌ی به‌مراتب کمتر، از لحاظ عملکرد به‌عنوان رقیب ChatGPT معرفی شده، باعث تحولات گسترده‌ای در صنعت فناوری شده است. انتشار آن منجر به سقوط شدید سهام شرکت‌های فناوری و هوش مصنوعی در آمریکا شد و میلیاردها دلار از ارزش بازار را در عرض یک هفته از بین برد.
دیوید ساکس، که به تازگی از سوی کاخ سفید به‌عنوان مسئول حوزه‌ی رمزارزها و هوش مصنوعی منصوب شده، مدعی شده که DeepSeek ممکن است از روش‌های بحث‌برانگیزی برای توسعه‌ی مدل خود استفاده کرده باشد. وی در مصاحبه‌ای با فاکس‌نیوز گفت که شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این شرکت چینی از تکنیکی به نام استخراج برای آموزش مدل‌های خود بر اساس خروجی‌های OpenAI استفاده کرده است.
او افزود: «شواهد محکمی وجود دارد که DeepSeek با استخراج دانش از مدل‌های OpenAI، به چنین سطحی از پیشرفت دست یافته و مطمئناً OpenAI از این موضوع خوشحال نیست.»
روش استخراج مدل، شامل آموزش یک سیستم هوش مصنوعی جدید بر اساس داده‌های تولیدشده توسط یک مدل دیگر است، که در صورت استفاده‌ی غیرمجاز، می‌تواند مسائل اخلاقی و حقوقی مرتبط با مالکیت معنوی را ایجاد کند. این موضوع در بحبوحه‌ی رقابت جهانی برای برتری در حوزه‌ی هوش مصنوعی، جنجال‌های گسترده‌ای به‌دنبال داشته است.
OpenAI از اظهار نظر درباره‌ی اتهامات علیه DeepSeek خودداری کرد اما خطرات کلی این روش را تأیید نمود. سخنگوی OpenAI به بلومبرگ گفت: «ما می‌دانیم که شرکت‌های مستقر در چین و سایر نقاط جهان، به‌طور مداوم در تلاش هستند تا از مدل‌های شرکت‌های پیشرو آمریکایی تقلید کنند.»
نگرانی‌های ژئوپلیتیکی و امنیتی
تنش‌های فزاینده در زمینه‌ی نوآوری‌های هوش مصنوعی اکنون به سطح مسائل امنیت ملی نیز کشیده شده است. شبکه‌ی CNBC گزارش داده که نیروی دریایی آمریکا، کارکنان خود را از استفاده از محصولات DeepSeek منع کرده است، زیرا مقامات نگرانند که دولت چین بتواند از این پلتفرم برای دسترسی به اطلاعات حساس سوءاستفاده کند.
در ایمیلی که در ۲۴ ژانویه ارسال شده، نیروی دریایی آمریکا به کارکنان هشدار داده که به دلیل نگرانی‌های امنیتی و اخلاقی درباره‌ی منبع و نحوه‌ی استفاده از مدل‌های DeepSeek، نباید از آن‌ها استفاده کنند.
منتقدان همچنین سیاست‌های حریم خصوصی DeepSeek را زیر سوال برده‌اند، زیرا این شرکت به‌طور گسترده داده‌هایی از جمله آدرس‌های IP، اطلاعات دستگاه‌ها و حتی الگوهای تایپ کاربران را جمع‌آوری می‌کند؛ مجموعه‌ی وسیعی از داده‌ها که برخی کارشناسان آن را غیرضروری و نگران‌کننده می‌دانند. اوایل همین هفته، DeepSeek اعلام کرد که هدف حملات گسترده‌ی مخرب قرار گرفته و در نتیجه، ثبت‌نام کاربران جدید را به‌طور موقت محدود کرده است.
رقابت بین آمریکا و چین در حوزه‌ی هوش مصنوعی به نگرانی‌های گسترده‌تری درباره‌ی مالکیت فناوری، چارچوب‌های اخلاقی و امنیت ملی دامن زده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که با پیشرفت روزافزون سیستم‌های هوش مصنوعی و نقش حیاتی آن‌ها در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و استراتژیک جهانی، درگیری‌های بیشتری بر سر نحوه‌ی استفاده از داده‌ها و حقوق مالکیت معنوی رخ خواهد داد. اتهامات مطرح‌شده علیه DeepSeek بر نگرانی‌ها در مورد سرعت پیشرفت چین در این حوزه و احتمال دور زدن محدودیت‌های آمریکا از طریق مهندسی معکوس و سایر روش‌ها افزوده است.
در حالی که OpenAI و مایکروسافت همچنان در حال بررسی سوءاستفاده از داده‌های OpenAI هستند، شرکت‌ها و دولت‌های سراسر جهان این موضوع را از نزدیک دنبال می‌کنند. این پرونده ممکن است به یک نمونه‌ی مهم برای چگونگی مدیریت استفاده از مدل‌های هوش مصنوعی و اجرای شرایط خدمات در آینده تبدیل شود.
در حال حاضر، واکنش‌ها از سوی آمریکا و چین نشان می‌دهد که رقابت در حوزه‌ی هوش مصنوعی دیگر فقط به پیشرفت فناوری محدود نمی‌شود، بلکه به یک رقابت ژئوپلیتیکی پیچیده تبدیل شده که می‌تواند موازنه‌ی قدرت قرن ۲۱ را شکل دهد.
